Koha ėshtė dhunti e madhe e All-llahut s.ė.t andaj shfrytėzonjeni kėtė dhunti.

          Shtrohet pyetja si ta shfrytėzojmė kohėn?

          Dijetari i madh Ibnul Kajim el-Xhevzi ka thėnė: “O njeri! Nėse don ta shfrytėzosh kohėn atėherė plotėsoi kėto pesė vepra:

1.Kushtėzimi i vetvehtės,

2.Kontrollimi (tė pėrcjellurit) e vetvehtės,

3.Mundimi,

4.Vetėllogaritja,

5.Dėnimi.”

1. Kushtėzimi i vetvetes – me kushtėzuar vetvehten tėnde pėr arsye se shpirti anon nė lodhje, dembeli siē ka thėnė All-llahu nė librin e tij: “Me tė vėrtetė shpirti tė urdhėron pėr tė keq…” (Jusuf: ). Pėr kėtė dijetarėt e mėhershėm kanė thėnė: “Kush punon sot sikurse dje ėshtė i mashtruar, ndėrsa kush punon sot mė pak se dje ėshtė i mallkuar”. Abdullah ibn Mubarek, njėri prej tabiinėve ka thėnė: “Pėrderisa nuk e angazhon shpritin tėnd nė tė vėrtetėn, atėherė shpirti yt do ta angazhon me tė pavėrtetėn.”

Ti vėlla i dashur e njeh vehten tėnde mė sė miri, e nėse shpirti yt tė ka mashtruar duke tė thėnė se e bėj kėtė dhe e bėj atė, dhe nuk e ka bėrė atėherė duhet t’i vendosesh kushte mė tė vėshtira.

2. Kontrollimi (tė pėrcjellurit) e vetvehtės - tė pėrcjellėsh apo tė kontrollosh vetvehtėn tėnde se a thua ato kushte qė ia ke vendosur shpirtit tėnd, a ėshtė duke i kryer apo jo. Ka patur prej selefėve (tė parėve tanė muslimanė) qė kur dilte prej xhamisė i shkonte syri dhe shikonte haram, e godiste syrin duke i thėnė: “O syri im! Kėtė dritė (syrin) qė je duke shikuar me tė, ta ka dhėnė All-llahu, a nuk frigohesh qė mund ta merr, apo ta ka krijuar kėtė dritė qė tė shikosh haram”

3. Mundimi – dije o njeri qė Xhenneti nuk fitohet lehtė sepse ėshtė i shtrenjtė siē ka thėnė I Dėrguari i All-llahut s.a.v.s.

4. Vetėllogaritja – pyete veten tėnde o njeri se a je nė gjendje tė dalėsh para All-llahut me kėto mėkate qė i ke, a e dini o vėlla i dashur se ka mundėsi qė mund tė vij meleku i vdekjes qė ta merr shpirtin, pyete veten a je i gatshėm tė shkosh? Tregohet me njė tregim se njė prej tė parėve (selefėve) e ka pyetur njė shok tė vetin Si je? Iu pėrgjigj ai: Mirė! Ky i tha: Nėse vjen meleku i vdekjes qė ta merr shpirtin a je nė gjendje tė shkosh? Ai shoku i tha: Jo! Ky i tha: Nuk qenke mirė dhe vazhdoi duke i thėnė: A ke ndėrmend tė pendohesh pa thėnė nesėr? I tha: Jo! E pyeti prapė: A beson se i ke dy shpirta, e nėse njeri del, ti punon me tjetrin? Tha: Jo! Tha: A beson se janė edhe dy botra tjera pėrveē kėsaj bote, dhe vdes e shkon nė tjetrėn punon, dhe a mendon se meleku i vdekjes tė lajmėron para se ta marr shpirtin? Tha: Jo, jo !? I tha: Tė gjitha kėto po i dėshmon dhe po e llogaritė vetvehten tėnde se je i menēur.

5. Dėnimi – i vetvehtės, nėse e vėren qė shpirti yt nuk po edukohet qė tė largohet prej punėve tė kėqija, atėherė denoje veten tėnde siē ishte njėri nga tė parėt (selefėt) qė e dėnoi veten e vet se kur tė flas pėr ndokėnd fjalė tė kėqija, tė agjėrojė njė ditė, dhe e vėrente se agjėrimi nuk po e ndalon nga kjo punė e keqe atėherė e denoi veten e vet qė sa herė tė flet fjalė tė kėqija pėr tė tjerėt tė japė nga njė dinarė dhe nė fund tha: “U bė shkak dinari qė tė mė ndaloj nga kjo punė.”

All-llahu nė librin e tij fisnik thotė:

“O njeri, po ē’tė mashtroi ty kundrejt Zotit tėnd qė ėshtė bujar dhe i urtė. I cili tė krijoi, tė pėrsosi dhe tė drejtoi” (Infitar: 6-7)

All-llahu ėshtė Bujar vėlla i dashur, sepse asnjėherė nuk tė ka sanksionuar edhe pse ke bėrė mėkate, dhe All-llahu tė tregon se tri ēėshtje janė qė ty tė mashtrojnė o vėlla i dashur:

1.tė ka krijuar All-llahu s.u.t. nė mėnyrėn mė tė mirė

2.tė ka pėrsosur qė d.m.th. ēdo pjesė tė trupit ta ka vendosur nė vend tė duhur

3.tė drejtoi (tė bėri tė barabartė) d.m.th. prej qė tė ka krijuar tė dy veshėt tė janė rritur nė mėnyrė tė barabartė, poashtu edhe te dy kėmbėt, te dy duart, etj. Po tė pyes vėlla i dashur a tė ka ndodhur ndonjėherė qė tė shkosh e tė blesh njėrėn kėpuce numėr 40 e tjetrėn 35. Besoj qė jo!.