B u q e t a   e   p a r ė

Kjo ėshtė njė buqetė prej  urtėsive tė prijėsave tė drejtė e tė udhėzuar, pėr tė cilėt Profeti (Paqja dhe mėshira e Allahut qofshin mbi tė!) na ka kėshilluar qė tė kapemi fort pas Sunetit dhe traditės sė shokėve tė tij. Kėshtu, nė hadithin e saktė tė cilin e transmeton Ahmedi, Profeti (Paqja dhe mėshira e Allahut qoftė mbi tė!) thotė:

 "Kapuni fort pas sunetit tim dhe sunetit tė prijėsave tė drejtė e tė udhėzuar!"

     Ebu Bekėr es Sidiku (Allahu qoftė i kėnaqur prej tij!) ka thėnė:

     "Me tė vėrtetė, Iblisi qėndron pėrpara teje; vetja nė tė djathtėn tėnde; epshi nė tė majtėn tėnde; dynjaja pas teje; gjymtyrėt rreth teje; i Plotfuqishmi sipėr teje. Iblisi tė fton pėr nė epsh, dynjaja tė fton nė zgjedhjen e saj nė dėm tė ahiretit, gjymtyrėt tė ftojnė pėr nė mėkate dhe i Plotfuqishmi tė fton pėr nė xhennet dhe falje."

Thotė Allahu nė Kuran:

     “E Allahu me mėshirėn e vet ju fton pėr nė xhenet; pėr nė shpėtim.” Bekare-221

Kush i pėrgjigjet Iblisit atij i largohet feja; kush i pėrgjigjet vetes, shpirti largohet nga ai; kush i pėrgjigjet dynjasė atij i largohet ahireti; kush i pėrgjigjet gjymtyrėve, xheneti largohet nga ai; kush i pėrgjigjet Allahut tė Madhėruar, atij i largohen tė kėqijat dhe fiton gjithė tė mirat.

Umeri (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) ka thėnė:

"Pashė tė gjithė miqtė (tė dashurit) dhe nuk pashė mik mė tė mirė se sa ruajtja e gjuhės; pashė tė gjithė veshjet dhe nuk pashė veshje mė tė mirė sesa devotshmėria; pashė tė gjithė pasuritė dhe nuk pashė pasuri mė tė ēmuar sesa vetėmjaftueshmėria; Pashė tė gjitha bindjet (punėt e mira) dhe nuk pashė mė tė mirė sesa kėshilla; pashė tė gjitha ushqimet dhe nuk pashė ushqim mė tė mirė sesa durimi."

Nga Uthmani (Allahu qoftė i kėnaqur prej tij!) transmetohet se ka thėnė nė lidhje me fjalėn e Allahut tė Madhėruar: “E nėn tė ata kishin njė thesar (prej ari) dhe babai i tyre ka qenė njeri i mirė.” (Kehf-92). Thesari ishte njė tabelė prej ari nė tė cilėn ndodheshin shtatė rreshta e nė njėrin prej tyre shkruhej:

"U ēudita me atė person qė e njeh vdekjen, dhe vazhdon tė qeshė; u ēudita me atė qė e diti se dynjaja do tė zhduket dhe pėrsėri e kėrkon atė (dynjanė); u ēudita me atė qė e njohu se ēėshtjet janė sipas pėrcaktimeve dhe ai mėrzitet pėr gjėrat e kaluara; u ēudita me atė qė e njohu llogarinė dhe vazhdon tė grumbullojė pasuri; u ēudita me atė qė e njohu zjarrin dhe ai bėn mėkate; habitem me atė qė njeh Allahun me njė njohje tė sigurtė, dhe pėrkujton dikė tjetėr pėrveē Tij; habitem me atė qė njeh xhennetin me njė njohje tė sigurtė dhe rehatohet me dynjanė; habitem me atė qė njeh shejtanin si armik dhe pėrsėri e ndjek (pason atė)."

U pyet Aliu (Allahu qoftė i kėnaqur prej tij!):

Ēfarė ėshtė mė i rėndė se qielli?

Ēfarė ėshtė mė gjėrė se Toka?

Ēfarė ėshtė mė i pasur se deti?

Ēfarė ėshtė mė i fortė se guri?

Ēfarė ėshtė mė i ftohtė se acari?

Ēfarė ėshtė mė i hidhur se helmi?

Ai tha:

     "Shpifja ndaj femrave tė pafajshme ėshtė mė e rėndė sesa qielli; e vėrteta ėshtė me e gjerė sesa toka; zemra e kėnaqur ėshtė mė e pasur sesa deti; zemra e munafikut (hipokriti) ėshtė mė e fortė sesa guri; sundimtari i padrejtė ėshtė mė i nxehtė sesa zjarri; nevoja ndaj mosmirėnjohėsit ėshtė me e ftohtė sesa acari; durimi ėshtė mė i hidhur sesa helmi."

B u q e t a   e   d y t ė

Kėto thėnie tė ndritshme nga drita e besimit pėrfshijnė urtėsi tė lavdishme dhe dobi tė ēmuara, pėrmbajnė pėrfitim universal dhe ilaē pėr ēdo tė sėmurė.

     “Ai ia dhuron urtėsinė atij qė do; e kujt i ėshtė dhėnė urtėsia, atij pra i ėshtė dhuruar mirėsi e madhe. Pėrveē tė menēurve kėtė nuk e kupton kush.”

Ebu Bekėr es Sidiku (Allahu qoftė i kėnaqur prej tij) thotė:

"Ēdonjėrin tė cilin Allahu i Madhėruar e ka furnizuar me dhjetė cilėsi, Ai e ka shpėtuar atė nga tė gjitha epidemitė dhe pamundėsitė dhe do ta ngrejė atė nė gradėn e tė afėrmėve e tė devotshmėve.

E para: Sinqeriteti i pėrhershėm sė bashku me njė zemėr tė kėnaqur.

E dyta: Durimi i plotė  sė bashku me falėndėrim tė pėrhershėm.

E treta: Varfėri e pėrhershme sė bashku me njė zuhd tė pranishėm.

E katėrta: Ide, mendim i pėrhershėm sė bashku me njė bark tė uritur.

E gjashta: Pėrpjekje e pėrhershme sė bashku me njė trup tė thjeshtė.

E shtata: Butėsi e pėrhershme sė bashku me marrėdhėnie tė pranishme.

E teta: Dashuri e pėrhershme sė bashku me turp.

E nėnta: Dije e dobishme sė bashku me njė butėsi tė pėrhershme.

E dhjeta: Besim i pėrhershėm sė bashku me njė llogjikė tė qėndrueshme.

Umeri (Allahu qoftė i kėnaqur prej tij) thotė:

"Dhjetė gjėra nuk shkojnė pa dhjetė gjėra tė tjera. Logjika pa devotshmėrinė; mirėsia pa diturinė; fitorja pa frikė respekt; pushteti pa drejtėsi; prejardhja e lartė pa moral; gėzimi pa siguri; pasuria pa bujari; varfėria pa vetėmjaftueshmėri; grada e lartė pa modesti; pėrpjekja pa sukses."

Uthmani (Allahu qoftė i kėnaqur prej tij!) thotė:

"Gjėrat mė tė humbura janė dhjetė. Njė dijetar pėr tė cilin nuk pyetet; njė dije qė nuk veprohet me tė; njė mendim i goditur (qėlluar) qė nuk pranohet; njė armė e cila nuk pėrdoret; njė xhami nė tė cilėn nuk falet namaz nė tė; njė mus’haf nė tė cilin nuk lexohet; njė pasuri e cila nuk shpenzohet pėr hir tė Allahut; njė kalė tė cilit nuk i hipet; dija e zuhdit nė barkun e atij i cili dėshiron dynjanė; njė jetė e gjatė, gjatė sė cilės personi nuk pėrgatitet pėr udhėtimin e tij."

Aliu (Allahu qoftė i kėnaqur prej tij!) thotė: "Dituria ėshtė trashėgimia mė e mirė; morali ėshtė profesioni mė i mirė; devotshmėria ėshtė furnizimi mė i mirė; adhurimi ėshtė gjėja mė e mirė; dobia mė e mirė ėshtė vepra mė e mirė; morali i lartė ėshtė shoku mė i mirė; butėsia ėshtė ministri mė i mirė; vetėmjaftueshmėria ėshtė ndihmėtari mė i mirė; vdekja ėshtė edukuesi mė i mirė."

Pėrmblodhi: Erion Sula