Urdhrat e tė Dėrguarit salallahu alejhi ue selem tregojnė qartė se mjekra duhet tė kursehet tėrėsisht. Veē kėsaj, i Dėrguari salallahu alejhi ue selem dhe shokėt e tij kishin mjekra tė plota dhe tė mėdha.
Nuk ka transmetime autentike tė cilat tregojnė se i Dėrguari i Allahut salallahu alejhi ue selem ka shkurtuar mjekrėn e tij. Megjithatė, ka raportime autentike prej njė numri sahabėsh, veēanėrisht Ibn Omeri, Ebu Hurejra dhe Ibn Abbasi, Allahu qoftė i kėnaqur me ata tė gjithė, tė cilat tregojnė se ata kishin shprehi tė prisnin atė qė kalonte gjatėsinė e njė grushti.

Gazaliu nė librin e tij El-ihja' ka thėnė: "Dijetarėt kanė dhėnė mendime tė ndryshme rreth madhėsisė sė mjekrės; disa prej tyre kanė thėnė se nuk ka tė keqe nėse njeriu e shkurton atė qė kalon gjatėsinė e njė grushti, kėshtu vepronte edhe Ibn Omeri dhe disa nga tabiinėt dhe e ka pėlqyer njė gjė tė tille Sha'biu dhe Ibn Sirini, kurse Haseni dhe Katadeja e kanė urryer duke thėnė: "Lėshimi i saj (duke mos e prekur) ėshtė mė i dashur, sepse i Dėrguari salallahu alejhi ue selem ka thėnė: "Lėshoni mjekrat." (El-ihja 2/254)

Neveviu nė lidhje me thėnien e Gazaliut thotė: "Ky ėshtė mendimi i Gazaliut, kurse e vėrteta ėshtė se urrehet qė tė merret nga ajo, mirėpo duhet lėnė ashtu siē ėshtė, duke u argumentuar me hadithin sahih, ku i Dėrguari salallahu alejhi ue selem thotė: "Lėshoni mjekrat." (El-mexhmu' 1/321)

Buhariu transmeton nga Ibn Omeri, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se i Dėrguari salallahu alejhi ue selem ka thėnė: "Kundėrshtoni mushrikėt (idhujtarėt), pra lėshoni mjekrat dhe shkurtoni mustaqet." Buhariu 10/291, Muslimi 6/155 dhe tė tjerėt.

Pastaj shton Buhariu dhe thotė: "Kur Abdullah bin Omeri, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, shkonte nė haxh apo umre, ai kishte shprehi ta mbante mjekrėn e tij me grusht dhe tė shkurtonte ēkado qė tejkalonte grushtin e tij." (Buhariu 10/334)

Mubarekfuri ka thėnė: "Ata tė cilėt e lejojnė shkurtimin e asaj qė kalon nga mjekra gjatėsinė e njė grushti dhe argumentojnė me argumentin e Ibn Omerit kanė argumentim tė dobėt sepse hadithet e sakta tė cilat urdhėrojnė lėshimin e mjekrės (duke mos e prekur atė) e kundėrshtojnė thėnien e Ibn Omerit. Pėr kėtė shkak nuk bėn tė argumentohet me to, duke i pasur argumentet e vėrteta dhe tė cilat i ka thėnė i Dėrguari salallahu alejhi ue selem dhe ėshtė e urryer qė tė merret diēka prej saj. Allahu e di mė sė miri."
Pastaj thotė: "Ka thėnė El-Kermani: "Ndoshta Ibn Omeri me shkurtimin e mjekrės sė tij nė haxh apo umre ka dashur qė t'i bashkojė mes rruajtjes dhe shkurtimit qė ėshtė pėrmendur nė ajet, ku Allahu i Lartėsuar thotė kur flet pėr haxhilerėt: "...t'i rruani flokėt e kokave tuaja dhe t'i shkurtoni", prandaj ai rruante flokėt dhe shkurtonte mjekrėn (atė qė tejkalonte grushtin e tij)." (Tuhfetul Ahfedhi 8/47)

Pra, nga kėtu e shohim se po bie ndesh transmetimi i Ibn Omerit me veprėn e tij dhe dihet nė lėmin e Usuli Fikhut se nėse bie ndesh transmetimi i njė sahabi me veprėn e tij, atėherė merret transmetimi dhe lihet anash vepra e tij.

Po qė se marrim transmetimin e Ibn Omerit, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, do tė kuptojmė se shkurtimi i mjekrės lejohet vetėm nė haxh apo umre dhe jo gjithmonė, sepse Ibn Omeri e ka shkurtuar mjekrėn kur ka shkuar nė haxh apo umre, sipas transmetimit qė cekėm mė lart.

Pra, nė veprėn e Ibn Omerit nuk ekziston se shkurtimi i mjekrės lejohet nė ēfarėdo kohe e sidomos nuk ekziston asnjė argument qė e lejon qė mjekra tė shkurtohet mė shume sesa ajo qė tepron nga grushti i dorės. Kurse disa dijetarė qė thonė: "Ai qė nuk e rruan mjekrėn ėshtė larguar nga mėkati, sado pak qė e mban atė (mjekėr)." Ky mendim ėshtė i gabuar, sepse, siē e cekėm, nuk ka asnjė argument qė tregon se lejohet shkurtimi i mjekrės, pėrveē hadithit tė Ibn Omerit, dhe ai e lejon qė tė shkurtohet ajo qė tepron nga grushti i dorės (nė haxh dhe umre) dhe nuk e lejon tė shkurtohet mė tepėr.

Pra ėshtė e vėrtetė se rruajtja e mjekrės ėshtė mėkat mė i madh sesa shkurtimi i saj, pra mė mirė ėshtė qė tė lėshohet mjekra sesa tė rruhet e tėra. Kjo i ngjan asaj sikur tė pyetet njė dijetar se cili ėshtė mėkat mė i madh, pirja e njė gote verė apo e njė shisheje. Sigurisht qė do tė pėrgjigjet se pirja e njė shisheje ėshtė mėkat mė i madh, mirėpo nuk do tė thotė se edhe pirja e njė gote nuk ėshtė mėkat.

Shejh Uthejmini, Allahu e mėshiroftė, thotė: "Shkurtimi i mjekrės ėshtė nė kundėrshtim me urdhrin e tė Dėrguarit salallahu alejhi ue selem, i cili thotė: "Lėshoni mjekrat". Pra, ai qė dėshiron ta pasojė urdhrin e tė Dėrguarit salallahu alejhi ue selem dhe ta pasojė udhėzimin e tij, mos tė marrė nga mjekra asgjė, sepse prej udhėzimit tė tė Dėrguarit salallahu alejhi ue selem ėshtė qė tė mos merret asgjė nga mjekra. Ky ėshtė udhėzimi edhe i tė Dėrguarve tė mėparshėm. (Fetava ibn uthejmin 11/126).
Shejh bin Bazi, Allahu e mėshiroftė, ka thėnė: "Ai qė argumentohet me veprėn e Ibn Omerit, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se ai gjatė haxhit shkurtonte nga mjekra atė qė tepronte nga grushti i tij, kjo nuk ėshtė argument sepse ky ėshtė vetėm mendim i Ibn Omerit, kurse argumenti qėndron nė transmetimin e tij (d.m.th hadithin qė e transmeton Ibn Omeri, se i Dėrguari salallahu alejhi ue selem ka thėnė: "Kundėrshtoni mushrikėt (idhujtarėt), pra lėshoni mjekrat dhe shkurtoni mustaqet." (Buhariu 10/291,Muslimi 6/155 dhe tė tjerėt), dhe jo nė mendimin e tij. (Fetava ue mekalat esh-shejh ibn baz 8/370).

 

Eroll Nesimi
15.8.2008