Falėnderimet dhe lavdėrimet i takojnė vetėm Allahut subhanehu ue teala, i Cili e bėri obligim haxhin pėr ata tė cilėt kanė mundėsi. Salavatet qofshin mbi tė Dėrguarin e Tij, Muhamedin salallahu alejhi ue selem, mbi familjen e tij, mbi shokėt e tij dhe mbi tė gjithė muslimanėt deri nė Ditėn e Gjykimit.
Me tė vėrtetė, haxhi ėshtė bėrė obligim pėr tė gjithė muslimanėt tė cilėt kanė mundėsi materiale dhe janė psikikisht tė shėndoshė. Allahu xhele shanuhu thotė: "E, kryeni haxhin dhe umren pėr hir tė Allahut!" [El-Bekare, 196]
"Pėr hir tė Allahut, vizita e shtėpisė (Qabes) ėshtė obligim pėr atė qė ka mundėsi udhėtimi tek ajo." [Ali Imran, 97)
Transmeton Ibn Omeri, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se Pejgamberi salallahu alejhi ue selem ka thėnė: "Ƌshtė ngritur Islami nė pesė shtylla: Dėshmia se nuk ka Zot tjetėr qė e meriton adhurimin pėrveē Allahut dhe se Muhamedi ėshtė i Dėrguar i Tij, falja e namazit, dhėnia e zekatit, agjėrimi i muajit tė Ramazanit dhe haxhi." [Buhariu, Muslimi]
Haxhi ėshtė ibadet i cili pėrfshin tė gjitha llojet e ibadeteve, siē janė ibadetet me zemėr, me gjuhė, me trup dhe me pasuri.
Haxhi ka qenė obligim edhe pėr popullin e Ibrahimit alejhi selam, kur Allahu xhele shanuhu e urdhėroi Ibrahimin qė ta ndėrtojė Qaben dhe t'i thėrrasė njerėzit pėr haxh. Allahu xhele shanuhu thotė: "Dhe thirr ndėr njerėz pėr haxh, se tė vijnė ty kėmbėsorė e edhe kalorės me deve tė rraskapitura, qė vijnė prej rrugėve tė largėta. (Vijnė) Pėr tė qenė tė pranishėm nė dobitė e tyre dhe qė ta pėrmendin Allahun nė ato ditė tė caktuara (nė shenjė falėnderimi) dhe pėr qė i ka furnizuar me kafshė. Hani pra prej tyre (kurbaneve) dhe ushqeni tė ngushtuarin e tė varfrin." [El-Haxh, 27-28)
Me tė vėrtetė, haxhi ėshtė njė ibadet i mrekullueshėm dhe ka vlerė dhe dobi tė madhe pėr njerėzit. Prej dobive ėshtė se Allahu ia fal mėkatet haxhiut, siē transmetohet se Pejgamberi salallahu alejhi ue selem ka thėnė: "Ai i cili bėn haxhin dhe nuk shan e as nuk shkakton polemikė (grindje), do tė kthehet nga haxhi sikur atė ditė kur e ka lindur nėna e tij." [Buhariu, 2/209; Muslimi, 1350]
Gjithashtu ka thėnė: "Umreja deri nė umren tjetėr ėshtė shkaktare pėr shlyerjen e mėkateve qė janė bėrė mes tyre, gjithashtu haxhi i pranuar nuk ka tjetėr shpėrblim pėrveēse xhenetin." [Buhariu, 1773; Muslimi, 1349]
Nga dobitė ėshtė edhe shikimi i mirėsisė sė Allahut xhele shanuhu, siē thotė Allahu xhele shanuhu: "(Vijnė) Pėr tė qenė tė pranishėm nė dobitė e tyre." [El-Haxh, 28]
Dobitė nė haxh janė tė shumta, si: pėrmendja e Allahut xhele shanuhu me tekbire, qėndrimi nė Arafat, Muzdelife, hedhja e gurėve, tavafi, Safa dhe Merve, qėndrimi nė Mina, prerja e kurbaneve etj..
Nga mirėsitė e haxhit ėshtė edhe takimi i muslimanėve nga anembanė bota; nė njė kohė, nė njė vend dhe me njė qėllim tė caktuar, i cili ėshtė adhurimi i Allahut dhe pėrgjigjja ndaj ftesės sė Tij pėr ta kryer haxhin. Allahu xhele shanuhu thotė: "Nuk ka dyshim se ky umet (vėllazėria, ligji e feja juaj, besimi i pastėr islam) ėshtė njė fe dhe Unė jam Zoti juaj, kėshtu pra mė adhuroni vetėm Mua." [El-Enbija, 92]
Tė gjithė i bashkon teuhidi, njehsimi i Allahut xhele shanuhu. Tė gjithė duke pėrsėritur fjalėt: Leb-bejk Allahum-me leb-bejk
[Tė jemi pėrgjigjur o Allah tė jemi pėrgjigjur]

Leb-bejke la sherike leke lebejk
[Tė jemi pėrgjigjur o Ti i cili nuk ke shok]

In-nel hamde, ve ni'mete leke, vel mulk, la sherike lek.
[Me tė vėrtetė se falėnderimet, mirėsitė dhe sundimi tė gjitha janė pėr Ty dhe nuk ka shok qė i takon adhurimi pėrveē Teje.]

Muslimani (qė ka mundėsi materiale) obligohet qė sa mė parė ta kryejė kėtė obligim, sepse nuk e di se kur do t'i vijė momenti i vdekjes. Pejgamberi salallahu alejhi ue selem ka thėnė: "Shpejtoni pėr nė haxh, sepse ju nuk e dini se ēka do t'ju ndodhė nesėr." [Ahmedi. Kurse shejh Albani ka thėnė se ky hadith ėshtė hasen (Irva el-Galil, 990).]
Kurse ai i cili e vonon atė pa arsye, duke i pasur tė gjitha mundėsitė, ai ka bėrė mėkat dhe duhet tė pendohet tek Allahu xhele shanuhu.
E lusim Allahun xhele shanuhu qė tė na e mundėsojė kryerjen e haxhit, kurse atyre qė e kanė kryer apo do tė shkojnė pėr ta kryer, e lusim Allahun xhele shanuhu qė t'ua pranojė haxhin dhe tė kthehen nė shtėpitė e tyre tė pastėr nga mėkatet, si atė ditė kur i kanė lindur nėnat e tyre!

Pėrgatiti: Eroll Nesimi
23.11.2007