Falėnderimet dhe lavdėrimet i takojnė vetėm Allahut xhele shanuhu, salavatet qofshin mbi tė Dėrguarin e Tij,Muhamedin salallahu alejhi ue selem, mbi familjen e tij, mbi shokėt e tij dhe mbi tė gjithė muslimanėt qė ndjekin rrugėn e tij deri nė Ditėn e  Gjykimit.

S’ka dyshim se mosfalja e namazit ka pasoja tė mėdha dhe tė rrezikshme nė dynja dhe nė ahiret. Ne do tė cekim disa prej tyre dhe lusim Allahun qė njerėzit ta kuptojnė rėndėsinė e namazit dhe ta kenė parasysh se ē’do t'i godasė ata qė nuk e falin namazin.

1. Lėnia e namazit ėshtė shkak pėr ndėshkimin nė varr

Allahu xh.sh. thotė: "E kush ia kthen shpinėn udhėzimit Tim, do tė ketė jetė tė vėshtirė." (Ta Ha, 124)
Komentuesit e Kuranit kanė thėnė se fjala "do tė ketė jetė tė vėshtirė" ka pėr qėllim ndėshkimin nė varr dhe dihet fare mirė se ndėshkimi nė varr ėshtė njė jetė shumė e vėshtirė.
Ai qė e lė namazin ka bėrė njė vepėr shumė tė keqe, e cila do ta shoqėrojė edhe nė varr. Pejgamberi alejhi selam, kur tregonte pėr personat e kėqij qė vdesin, thoshte: "Pastaj i vjen ati (nė varr) njė njeri me fytyrė tė shėmtuar, me rroba tė kėqija, me erė tė keqe dhe i thotė: “Pėrgėzohu me veprat e tua tė kėqija, kjo ėshtė dita e cila tė ėshtė premtuar.” Ai i thotė: “Kush je ti? Fytyra jote nuk sjell vetėm se diēka tė keqe.” Ai i pėrgjigjet: “Unė jam vepra jote e keqe." Dhe kėshtu ai do tė qėndrojė nė dėnimin mė tė dhimbshėm deri nė Ditėn e Gjykimit.

O vėllezėr dhe motra muslimane, mos t’i bėjmė dėm vetes. Mos tė jetė shkak lėnia e namazit qė ne tė ndėshkohemi nė varr e pastaj edhe nė xhehhenem, por t’ia fillojmė dhe ta falim namazin, sepse pėrndryshe do tė na presė njė ndėshkim i ashpėr. 

2. Lėnėsi i namazit ėshtė prej banorėve tė Sakarit (vend nė xhehenem)

Ē’ėshtė “Sakar”? Kėtė e ka sqaruar Allahu xh.sh., i Cili thotė: "E, ku e di ti se ēka ėshtė Sekar? Ai nuk lė send tė mbetet pa e djegur. Ai ėshtė qė ua prish dhe ua nxin lėkurat. Mbikėqyrės mbi tė janė nėntėmbėdhjetė." (El Mudethir, 27-30)
Sakar pra ėshtė vend nė xhehenem, i cili nuk lė asgjė pa djegur, saqė edhe lėkurat e njerėzve i prish dhe i nxin. Kush e meriton kėtė dėnim kaq tė dhimbshėm? Kėtė e ka sqaruar Allahu xh.sh. me fjalėt: "Secili njeri ėshtė peng i veprės sė vet. Pėrveē atyre tė djathtėve. Qė janė nė xhennete e i bėjnė pyetje njėri-tjetrit, Pėrkitazi me kriminelėt (e u thonė): “Ēka ju solli ju nė Sekar?” Ata thonė: “Nuk kemi qenė prej atyre qė faleshin (qė bėnin namaz)..." (El Mudethir, 38-43)
A e shihni se kush e meriton kėtė vend nė xhehennem? Kėtė pėrgjigje e japin vetė ata qė gjenden nė tė, kur thonė: "Nuk kemi qenė prej atyre qė faleshin (qė bėnin namaz)..."

A mos ke dėshirė qė edhe ti tė jesh prej banorėve tė kėtij vendi? A mos ke dėshirė qė lėkura jote tė digjet dhe tė nxihet nė kėtė vend?
Nėse dėshiron t’i shpėtosh kėtij dėnimi, fillo dhe falu; fali pesė kohėt e namazit nėse dėshiron tė jesh prej tė shpėtuarve.

3. Lėnia e namazit ėshtė kufėr (mosbesim)

Allahu xh.sh. ka thėnė: "Po, nėse ata pendohen (nga mosbesimi), e falin namazin dhe e japin zekatin, atėherė i keni vėllezėr nė fe." (Et-Teube, 11)
Pra, nėse ata (jobesimtarėt) pendohen dhe e falim namazin, atėherė do tė jenė vėllezėrit tanė muslimanė. Nėse nuk pendohen nga mosbesimi i tyre apo pendohen nga mosbesimi i tyre, mirėpo nuk e falin namazin, atėherė nuk janė vėllezėrit tanė nė Islam. Gjithashtu Allahu i Lartmadhėruar pėr politeistėt thotė: “...Nė qoftė se pendohen, e falin namazin dhe e japin zekatin, atėherė ua lėshoni rrugėn, se vėrtet Allahu fal, ėshtė Mėshirues.” (Et-Teube, 5) Gjithashtu pėrshkruhet edhe dialogu mes besimtarėve dhe jobesimtarėve nė Ditėn e Gjykimit: “(Besimtarėt do tė pyesin:) Ē’ju solli nė Sekar (Sekar - emri i xhehenemit mė tė ashpėr)?” (Mosbesimtarėt) Do tė thonė: “Ne nuk e kryenim namazin, nuk i ushqenim tė varfrit dhe pėrziheshim me tė tjerėt nė punė tė kota, ndėrsa Ditėn e Gjykimit nuk e besonim, derisa nuk na erdhi vdekja!” (Muddeththir, 42-47)
Pra, gjėja e parė qė do t’i shtijė nė zjarr do tė jetė moskryerja e faljes sė namazit. Pejgamberi alejhi selam thotė: "Jam urdhėruar t’i luftoj njerėzit derisa tė dėshmojnė se nuk ka zot tjetėr qė e meriton adhurimin pėrveē Allahut (tė thonė La ilahe il-lAllah) dhe ta falin namazin dhe ta japin zekatin. E nė qoftė se e bėjnė kėtė, prej meje do ta kenė tė mbrojtur gjakun e tyre dhe pasurinė e tyre." Buhariu dhe Muslimi.
Transmetohet nga Xhabir ibn Abdullahu, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, se Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: “Mes njeriut dhe mosbesimit ėshtė lėnia e namazit.” Muslimi.
Gjithashtu Pejgamberi alejhi selam ka thėnė: “Mes njeriut dhe mosbesimit ėshtė lėnia e namazit.” Muslimi.
Po ashtu ka thėnė: “Ajo me ēka dallohemi ne muslimanėt nga ata (jobesimtarėt) ėshtė namazi. Pra, kush e lė namazin ėshtė jobesimtar.”

Pra, kėto hadithe janė tė qarta se lėnia e namazit ėshtė kufėr. Kush e lė namazin nuk ėshtė musliman dhe nuk e meriton tė quhet musliman. Nuk ka mundėsi qė njeriu i cili nuk e fal namazin tė hyjė nė xhenet. Si ka mundėsi tė hyjė nė xhenet kur nuk i ka pėrfillur urdhrat e Allahut? Allahu xh.sh. mė se 90 herė nė Kuran i urdhėron muslimanėt ta falin namazin dhe prapėseprapė disa njerėz nuk e falin namazin dhe nė fund kėrkojnė prej Allahut qė t’i fusė nė xhenet!
Allahu xh.sh. thotė: “...Atij qė kundėrshton Allahun dhe tė Dėrguarin e Tij i takon zjarri i xhehenemit, aty mbetet pėrgjithmonė.” (El-Xhinn, 23)
Dhe thotė: "….e kush i kryen urdhrat e Allahut dhe tė tė Dėrguarit tė Tij, ai ka arritur njė sukses tė madh." (El Ahzab, 71)
"Kush respekton Allahun dhe tė Dėrguarin e Tij dhe ia ka frikėn Allahut dhe i pėrmbahet udhėzimit tė Tij, tė tillėt janė ata qė do tė triumfojnė." (En-Nur, 52)

O njeri, a dėshiron tė jesh prej tė shpėtuarve, a dėshiron tė jesh prej banorėve tė xhenetit, pėr tė cilėt Allahu xh.sh. thotė: "Vėrtet, ata qė i patėn frikė Zotit, janė nė vende tė qeta. Janė nė xhenete e nė burime qė rrjedhin. Veshin petka nga mėndafshi e kadifeja, ulur ballė pėr ballė.Ja kėshtu, edhe i martojmė me bardhoshe symėdha (me hyri). Aty kėrkojnė t’u sillen ēdo lloj peme dhe aty janė tė sigurt. Aty nuk do ta pėrjetojnė vdekjen, pėrveē asaj tė parės nė dynja. Ata i shpėtoi (Allahu) prej vuajtjeve tė xhehenemit. (Ato tė mira) Janė dhuratė nga Zoti yt, e ai ėshtė shpėtim i madh." (Ed-Duhan, 51-57)

Apo dėshiron tė jesh prej banorėve tė zjarrit tė xhehenemit pėr tė cilin Allahu xh.sh thotė: "Vlon si katrani (si pezhgveja) nė barqet. Ashtu si vlon uji i valė. (U thuhet engjėjve pėr mėkatarin) Rrėmbejeni e graheni nė mes tė xhehennemit. Dhe hidhni mbi kokėn e tij ujin e valė e shtojani mundimin. (I thuhet): Shijoje! Se ti je ai i forti, i autoritetshmi. E ky ėshtė ai (dėnimi) pėr tė cilin dyshonit." (Ed-Duhan, 45-50)

Pra, o njeri, mos e humb xhenetin e Allahut xh.sh. dhe mos u bėj prej banorėve tė xhehenemit pėr shkak tė lėnies sė namazit. Fillo fale namazin, se vallahi sikur ta linte Allahu xh.sh. dike tė mos vdiste, do tė ishte Pejgamberi ynė, Muhamedi alejhi selam, mirėpo vdekja do tė kaplojė ēdonjėrin prej nesh. Allahu xh.sh. thote: "Secili njeri do ta shijojė vdekjen, e pastaj do tė ktheheni te Ne." (El Ankebut, 57)
Fillo dhe fale namazin para se tė tė vijė vdekja.

4. Si ėshtė ēėshtja e atyre qė i ndalojnė njerėzit nga namazi, si pėr shembull drejtorėt e institucioneve tė ndryshme, pronarėt e firmave apo dyqaneve, gjithashtu edhe drejtorėt e shkollave apo kujdestarėt e klasave, tė cilėt i ndalojnė njerėzit ta falin namazin?

Falėnderimi i takon Allahut, Zotit tė botėve. Paqja dhe bekimi qofshin mbi tė Dėrguarin e Tij, Muhamedin salallahu alejhi ue selem, mbi familjen e tij, mbi shokėt e tij dhe mbi tė gjithė ata qė pasojnė rrugėn e tij deri nė Ditėn e Gjykimit.

Ata tė cilėt i ndalojnė njerėzit nga namazi nuk llogariten muslimanė, edhe pse pretendojnė se janė muslimanė. Ata njerėz u ngjasojnė komunistave, tė cilėt nė kohėn e tyre i ndalonin muslimanėt nga agjėrimi dhe ua prishnin agjėrimin duke i detyruar muslimanėt tė pijnė ujė nėpėr shkolla apo nėpėr institucione. E, nė qoftė se nuk e prishnin agjėrimin, i pėrjashtonin nga puna apo shkolla. Ata tė cilėt i ndalojnė njerėzit nga falja e namazit janė komunistė me njė metodė tjetėr; ata i ndalonin nga agjėrimi, kurse kėta i ndalojnė nga namazi.

Si ka mundėsi qė njė njeri ta konsiderojė veten musliman dhe ndėrkohė i ndalon puntorėt e tij apo nxėnėsit e tij nga namazi apo i pėrjashton ata prej pune apo prej shkolle nėse i sheh duke falur namazin?
I kėshilloj tė gjithė udhėheqėsit e institucioneve, drejtorėt e firmave tė ndryshme, drejtorėt e shkollave, kujdestarėt e klasave, pronarėt e dyqaneve dhe tė tjerėt qė mos t'i ndalojnė njerėzit nga namazi, mos tė bėhen kriminelė duke i kundėrshtuar urdhrat e Allahut xh.sh. A thua o njeri kush ta mundėsoi ty qė tė kesh kėtė pozitė, a nuk ėshtė vėshtirė pėr Allahun xh.sh. qė nesėr tė tė shkarkojė nga ajo pozitė?! Kujtoje ditėn kur do tė dalėsh para Allahut xh.sh. dhe do tė pyetesh se pse nuk i ke lejuar njerėzit qė ta falin namazin?

Allahu xh.sh. thotė: “...Atij qė kundėrshton Allahun dhe tė Dėrguarin e Tij i takon zjarri i xhehenemit, aty mbetet pėrgjithmonė.” (El-Xhinn, 23)
Dhe thotė: "….e kush i kryen urdhrat e Allahut dhe tė Dėrguarit tė Tij, ai ka arritur njė sukses tė madh." (El Ahzab, 71)
Si dhe: "Kush respekton Allahun dhe tė Dėrguarin e Tij dhe ia ka frikėn Allahut dhe i pėrmbahet udhėzimit tė Tij, tė tillėt janė ata qė do tė triumfojnė." (En-Nur, 52)
Pra, mos u bėj prej atyre qė i kundėrshtojnė urdhrat e Allahut dhe tė jetė pėrfundimi yt nė zjarr tė xhehennemit.

O lėnės i namazit!

Deri kur nuk do t’i pėrgjigjesh thirjes sė Allahut xh.sh. pėr tė falur namazin? Sa e sa tė mira t’i dhuron Allahu xh.sh. ēdo moment, kurse ti i kthen ato tė mira me mėkate?
Po e pėrfundoj kėtė temė me njė hadith qė e tranmseton Bera ibn Azibi, Allahu qoftė i kėnaqur me tė, i cili ka thėnė: “Njė ditė duke qėndruar me Pejgamberin alejhi selam, Pejgamberi alejhi selam pa njė grumbull njerėzish dhe pyeti: "Pėrse janė tubuar ata njerėz?" Tė pranishmit i thanė: “Janė duke hapur njė varr.” Pejgamberi alejhi selam u trishtua dhe shpejtoi drejt varrit. Bera ibn Azibi thotė: “Shkova afėr Pejgamberit alejhi selam qė tė shikoja se ēfarė po bėnte. Kur e pashė, ai ishte duke qarė saqė dheu ku ishte ai, ishte lagur nga lotėt e tij. Pastaj u kthye drejt nesh dhe tha: "O vėllezėrit e mi, pėr kėtė ditė pėrgatituni." Hadithi ėshtė hasen.
Pra, o robėr tė Allahut, pėr ditėn kur do tė dalim para Allahut xh.sh. tė pėrgatitemi.
 

Eroll Nesimi
5.9.2008