Uji i ndyrė llogaritet uji qė ka ndryshuar erėn, shijen ose ngjyrėn me diēka tė papastėr. Dispozita sheriatike e kėtij uji ėshtė se nuk lejohet ta pėrdorim pėr tė larguar xhynybllėkun ose pėr abdes.

Nėse uji pėrzihet me diēka tė papastėr, por nuk ka ndryshuar asnjėrėn nga veēoritė e tij, a llogaritet i ndyrė?

Disa nga dijetarėt[1] kanė bėrė dallim ndėrmjet sasisė sė madhe tė ujit dhe sasisė sė vogėl tė tij. Ata kanė thėnė se nėse sasia e ujit ėshtė e vogėl, atėherė pavarėsisht sa ėshtė e vogėl sasia e ndyrėsirės e cila ka rėnė nė tė dhe pavarėsisht a i ėshtė ndryshuar ngjyra, shija dhe era e ujit, ai konsiderohet ndyrėsirė dhe nuk lejohet tė pėrdoret pėr pastrim.

Nėse sasia e ujit ėshtė e madhe, shikohet nėse i ndėrrohet njėra nga veēoritė, atėherė ajo konsiderohet e ndyrė, nėse nuk i ndėrrohet asnjėra nga veēoritė, atėherė ajo ėshtė e papastėr dhe nuk lejohet tė pėrdoret pėr pastrim.

Ata dijetarė qė kanė bėrė kėtė dallim janė nisur nga fakti se sasia e ujit tė vogėl ėshtė e mundur qė tė ndyhet mė shpejt dhe pėr kėtė kanė argumentuar me disa hadithe, por e sakta ėshtė tė mos bėjmė dallim ndėrmjet sasisė sė shumtė ose tė paktė. Tė themi, nė pėrgjithėsi, nėse ndyrėsira e cila ėshtė pėrzier me ujė ia ka ndryshuar njėrėn nga veēoritė, atėherė ajo ėshtė e papastėr dhe nėse nuk ia ka ndryshuar, atėherė ajo mbetet e pastėr dhe lejohet tė pėrdoret pėr pastrim.

Argument se uji nuk konsiderohet i papastėr nėse nė tė bie ndyrėsi dhe sasia ėshtė e vogėl ėshtė hadithi tė cilin e transmeton Ebu Hurejre, ku ai tregon se njė beduin urinoi nė xhami. Njerėzit qė ishin prezent u ngritėn pėr ta ndaluar dhe Profeti (paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) tha: “Lėreni  dhe hidhni njė kovė ujė mbi urinėn e tij.”[2]. Argumenti nga kjo nxirret se kova e ujit (e cila llogaritet sasi e vogėl) kur hidhet mbi urinė pėrzihet me ndyrėsirė dhe nėse themi se pėrzierja e bėn atė tė ndyrė, atėherė nuk lejohet tė llogaritet se ky ujė e ka pastruar vendin vetėm me atė kovė.

Kurse argumenti se sasia e madhe e ujit llogaritet e pastėr nėse pėrzihet me ndyrėsirė, por qė nuk i ndryshohet gjendja, ėshtė hadithi tė cilin e transmetohet se Ebu Seid Huderi e pyet Profetin (paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!): “A mund tė marrim abdes me ujin e pusit tė quajtur Buda`a (afėr Medinės)?” Ai tha: “Uji ėshtė i pastėr dhe nuk e ndot atė”[3].  

Nė kėtė pus tregohet se hidheshin mbeturinat e menstruacioneve dhe qenėt i hidhnin mishrat e tyre.

A mund tė pastrohet uji i papastėr?

Ēėshtja e fundit e cila do tė shtjellohet rreth ujėrave ėshtė ajo se a mund tė pastrohet uji i cili ėshtė i papastėr.

Fukahatė nė kėtė problematikė flasin duke treguar forma praktike, me tė cilat mund tė kalojė uji i papastėr nė ujė tė pastėr tė cilėn mund ta pėrdorim. Pėr tė mos u zgjeruar nė pėrmendjen e kėtyre formave, themi se kur uji i papastėr pastrohet duke i kthyer veēoritė e njohura tė tij (era, shija dhe ngjyra) ai llogaritet i pastėr pavarėsish me ēfarė metode ėshtė bėrė kjo.

 Alaudin Abazi

13.04.2007