Transmetohet nga Muadh Ibėn Xhebeli se Resulullahi (salallahu alejhi ue selem) ka thėnė: “Nuk do tė lėvizin dy kėmbėt e robit (njeriut) Ditėn e Gjykimit derisa tė pyetet pėr katėr gjėra: pėr jetėn e tij ku e harxhoi, rininė ku e kaloi, pasurinė nga e fitoi dhe si e shpenzoi dhe diturinė e tij, ēfarė punoi me tė.” (Transmeton Taberaniu)

Komenti i hadithit

Ditėt tona janė tė numėruara, jeta na ėshtė caktuar, pastaj vjen vdekja pėr tė cilėn nuk ka dyshim. Pasi Allahu i Lartėsuar i ringjallė njerėzit nga varrezat e tyre, ēdonjėri nga ata do tė pyetet dhe do tė japė llogari pėr ditėt qė i ka kaluar nė jetėn e kėsaj bote, a i  kaloi me vepra tė mira dhe tė shpėrblehet, apo me vepra tė kėqia e tė dėnohet.

Nė hadith pėrmendet se ai do tė pyetet pėr rininė e tij qė konsiderohet si faza mė e gjallėrishme, aktive dhe e frytshme pėr njeriun, ku e harxhoi kėtė dhe nė ēfarė forme. Nėse ai e shfrytėzoi  kėtė periudhė tė jetės sė tij me punė tė mira dhe kėrkim tė diturisė sė dobishme, do tė shpėrblehet. Nėse ėshtė e kundėrta, atėherė do tė japė llogari pėr kėtė papėrgjegjėsi.

Gjithashtu, pyetet pėr pasurinė qė e kishte se si e fitoi atė, a e fitoi me rrugė dhe forma tė tė ndershme dhe tė lejuara, apo nuk e kishte parasysh fare kėtė. Pastaj pyetet edhe se si e shpenzoi atė pasuri qė e ka fituar, a e shpenzoi nė gjėra tė lejuara, apo nė harame.

Mė nė fund pyetet pėr diturinė tė cilėn e mėsoi, a ka punuar sipas saj dhe a ėshtė munduar t`u  bėjė dobi edhe pjestarėve tė tjerė nga umeti islam me kėtė dituri.

Dituria tė cilėn e mėson njeriu, sikur qė mundet tė jetė e dobishme, ajo mundet tė jetė edhe e dėmshme. E dobishme ėshtė ajo dituri nga e cila pėrfiton pronari i saj qė me anė tė kėsaj diturie tė shtojė veprat e mira. Kurse e dėmshme ėshtė ajo dituri nga e cila nuk pėrfitojmė asgjė nė praktikėn tonė tė pėrditshme. Prandaj edhe njė nga duatė e Profetit (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) ishte se e luste Allahun e Lartėsuar ta mbrojė nga dituria qė nuk ka dobi prej saj.

Disa dobi nga hadithi:

1.Vėrtetimi i ekzistimit tė ringjalljes pas vdekjes dhe dhėnia e llogarisė pėr veprat tona.

2. Hadithi aludon nė vetėdijsimin e njeriut qė tė ketė parasysh se ēfarė vepra i manifeston.

3. Nxitja nė vepra tė dobishme dhe punė tė mira, pasi pėr to kemi shpėrblime.

4. Fitimi i pasurisė duhet tė jetė nė forma tė lejuara, gjithashtu edhe shpenzimi i saj duhet tė jetė nė gjėra tė lejuara.

5. Nxitja qė tė parapėrgatitemi pėr ditėn e dhėnies sė llogarisė.

Pėrgatiti: Alaudin Abazi

17.01.2006