Transmetohet nga Hakim ibėn Hizami (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!) se i Dėrguari (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) ka thėnė: “Tė dy, shitėsi dhe blerėsi, kanė tė drejtėn e zgjedhjes para se tė ndahen (gjatė tregtimit). Nėse ata dy janė tė sinqertė dhe i sqarojnė tė gjitha njėri-tjetrit, nė tregtinė e tyre do tė ketė bereqet, nėse gėnjejnė dhe fshehin diēka (ndonjė mangėsi, apo diēka tjetėr), do tė largohet bereqeti nga tregtia e tyre” (Transmeton Buhariu, Muslimi dhe Ebu Daudi).

Koment i hadithit

Islami ia sqaroi njeriut tė gjitha ēėshtjet e nevojshme pėr jetė, e mėsoi atė pėr  formėn e marrdhėnies me Zotin e tij dhe formėn e marrdhėnies sė njerėzve ndėrmjet tyre, pėr shkak se njeriu nuk mund tė jetoj pa u pėrzier dhe pa pasė kontakte  me njerėz. Prandaj Islami i sistemoi kėto forma tė lidhjeve nė tė gjitha ēėshtjet, si nė tregti, martesė, nė mėnyrėn zgjidhjes sė problemeve nė raste konflikti, etj. Kėtu e vėrejmė pėrsosshmėrinė e Islamit, pėr dallim nga fetė, ideologjitė dhe sisemet tjera qė i japin rėndėsi vetėm njėrės anė dhe e lėnė tė mėngėt  anėn tjetėr, qoftė ajo anė shpirtėrore (qė ka tė bėjė mė pastrimin e shpirit) apo trupore (qė ka tė bėjė me anėn konkrete tė jetės sė njeriut).

Ky hadith vėrteton pėr njė domosdoshmėri tė madhe me tė cilėn duhet tė cilėsohen muslimanėt kur ėshtė nė pyetje marrdhėnia e punės ndėrmjet tyre.

Nga hadithi kuptojmė se edhe shitėsi edhe blerėsi kanė tė drejtėn e zgjedhjes dhe pendimit (pėr tregtinė qė e ka bėrė) derisa ėshtė ende nė tė njetin tubim, pėr shkak se gjatė shitblerjes ndėrmjet palėve nganjėherė ndodh qė tė bėhet tregtia pa menduar mirė dhe me nxitim, prandaj ėshtė e mundur qė tė pendohet ndonjėri nga ata dy pėr atė tregti. Profeti (Paqja dhe bekimi i Allahut qofshin mbi tė!) i dha afat secilit si shans tė mendojė mirė pėr tregtinė qė po e bėnė dhe tė zgjedhė derisa mos tė ndahen ata dy (shitėsi dhe blerėsi). E kur tė ndahen, atėherė asnjėri nuk ka tė drejtė ta prishė atė tregti, pėrveē nėse pajtohet dhe tėrhiqet pala tjetėr.

Gjithashtu, Profeti (salallahu alehi ue selem) tregoi nė kėtė hadith edhe shkakun e bereqetit dhe fitimit nė atė shitblerje, ajo ėshtė tė jemi tė sinqertė kur shesim, nėse kemi nga ajo qė shesim diēka qė ka mangėsi nė tė t’ia sqarojmė blerėsit e mos tė gėnjejmė, pėr arsye se gėnjeshtra ėshtė shkak i ngritjes sė bereqetit dhe humbjes nė kėtė botė dhe nė botėn tjetėr.

Dobitė e hadithit

1.E drejta e zgjedhjes pėr shitėsin dhe blerėsin nė atė tregti qė kanė bėrė deri sa tė ndahen.

2.Koha e zgjedhjes ėshtė deri sa tė ndahen ata dy.

3.Shitblerja konsiderohet e saktė pas ndarjes sė tyre dhe asnjėri nuk ka tė drejtėn e prishjes, pėrveē me pėlqimin e palės tjetėr.

4. Sinqeriteti nė tregti ėshtė shkak i fitimit nė kėtė botė dhe shbėrblimit nė botėn e ardhme, kurse gėnjeshtra dhe mashtrimi ėshtė shkak i humbjes nė kėtė botė dhe dėnimit nė ahiret.

Pėrgatiti: Alaudin Abazi