Pėrderisa nė vendet mė demokratike tė botės, tė cilat janė tė pėrcaktuara me aktet mė tė larta si shtete laike, si dhe nė vendet e rajonit ėshtė duke u bėrė pėrpjekje e vazhdueshme pėr t'i eliminuar dukuritė negative nė shkolla, edhe pse kėto dukuri nė kėto vende janė mė pak tė shprehura se nė vendin tonė, prapėseprapė kėto shtete pėrdorin ēdo mundėsi dhe alternativė me qėllim qė tė kenė njė shoqėri sa mė tė shėndoshė, duke inkorporuar edhe mėsimin fetar nė shkolla.
Nė vendin tonė ndodh saktėsisht e kundėrta, askush nuk merakoset pėr gjėra tė tilla, as institucionet tė cilat janė kompetente pėr kėtė, thuajse ato janė tė zakonshme dhe jo vetėm kaq, por cilėsohen edhe si zotėsi.
Cilat janė kėto dukuri pos huliganizmit, narkomanisė dhe dhunės, tė cilat janė kanceri i njė shoqėrie, qė e shkatėrron tė ardhmen dhe rininė e njė vendi?
Dikush mund tė pyesė: Pse tė shqetėsohemi pėr kėto dukuri, kur ato kanė qenė gjithmonė tė pranishme dhe nuk duket sikur ne mund tė bėjmė gjė pėr ta ndryshuar ketė?
Pėrgjigjja ėshtė e dyanshme.
E para, efektet e kėtyre dukurive janė tė tmerrshme dhe nuk ėshtė diēka qė shoqėria mund ta durojė e ta tolerojė.
E dyta, edhe pse mund tė ekzistojnė kudo, edhe mė keq nė disa vende se nė disa tė tjera, nėse nuk luftohen, kėto dukuri negative do tė na luftojnė ne duke na kapėrdirė deri nė fund si shoqėri dhe individė.
Lufta kundėr kėtyre dukurive mund tė ketė dy pėrmasa themelore: pėrmasėn preventive dhe pėrmasėn represive.
Pėrmes pėrmasės preventive mund tė parandalohen. Por shtrohet pyetja: Si mund tė parandalohen? Edukimi fetar duhet t'i paraprijė arsimimit. Nė shumicėn e vendeve tė Evropės, edhe pse ato vende janė laike, edukimi fetar ėshtė futur nėpėr shkolla si domosdoshmėri pėr t'i ndaluar dukuritė negative tė lartpėrmendura. Po ashtu, edhe komuniteti serb nė Kosove e ka futur edukimin fetar nė institucionet arsimore, ku priftėrinjtė qė japin mėsim nė shkolla paguhen nga buxheti i Kosovės.
Pėrmes pėrmasės represive duhet tė ndėshkohen ata tė cilėt e prishin rendin dhe qetėsinė publike nė shkolla, pėrdorin drogėn, pėrdorin armė tė ftohta etj.
Jetojmė nė kohėn demokratike, praktikojeni o ju qeveritarė kėtė demokraci tė pretenduar edhe nė ēėshtje fetare e tė mos jetojmė nė kohė demokratike duke pasur nė zemėr e shpirt komunizmin dhe diktaturėn!
Pra, nė mėnyrė qė tė shpėtojmė rininė tonė dhe tė kemi njė rini sa mė tė shėndoshė, ta futim edukimin fetar nė shkolla tona sepse ėshtė e domosdoshme.
Dhe nė fund, e pėrfundoj me njė aforizėm tė akademik Esat Stavilecit, se njė qytetar nuk jeton pėr t'i shėrbyer demokracisė, por demokracia ekziston pėr t'i shėrbyer qytetarit..

 

Kushtrim Gashi
23.8.2009

 

Shėnim: Kjo temė ėshtė publikuar nė njė rubrikė  tė lirė dhe materialet qė publikohen nė tė nuk do tė thotė se pėrputhen kurdoherė me ato qė redaksia e Klubit Kulturor i di pėr tė vėrteta.