Prej metodave artistike qė ka pėrdorur Kurani pėr
tė zbuluar domethėniet e tij, paraqitjen e
objektivave tė tij, ėshtė metodologjia e sjelljes sė
shembujve. Kjo ėshtė njė metodologji kuranore e
dukshme dhe shumė e vėrejtur. Ndalesa jonė e sotme
do tė jetė nė njė ajet kuranor i cili sjell
shembullin e atij qė vepron sipas urdhrave tė
Allahut dhe i zbaton kufijtė dhe legjislacionet e
Tij dhe shembullin e atij qė nuk i respekton ato.
Allahu i Lartėsuar nė Librin e Tij thotė: "Allahu
e krahason shembullin e skllavit, qė ska mundėsi
pėr asgjė dhe qė ėshtė pronė e tė zotit me atė qė Ne
i kemi dhėnė plot begati, prej tė cilave jep
fshehtazi dhe haptazi. A janė njėlloj? Lavdi i qoftė
Allahut! Shumica e tyre nuk dinė." (Nahl, 75)
Ajeti ashtu siē shohim- ka sjellė shembullin e dy
rasteve ose nėse do mund tė thuash ka paraqitur dy
qėndrime kontradiktore. Rasti i parė ėshtė gjendja e
robit i cili s'ka mundėsi pėr asgjė, madje ėshtė nė
pozitėn e tė ndikuarit dhe marrėsit e pranuesit tė
urdhrave dhe ndalesave dhe rasti i dytė ėshtė
gjendja e tė lirit, i zoti i ēėshtjes sė vet,
vepruesi sipas udhėzimit tė Zotit tė vet dhe ndikues
pėr ata qė janė rreth tij.
Komentuesit e Kuranit sa i pėrket kuptimit tė kėtij
ajeti kanė thėnė: "Ky ėshtė njė shembull qė e ka
sjellė Allahu pėr jobesimtarin dhe besimtarin.
Jobesimtarin Allahu i Madhėrishėm e ka furnizuar me
pasuri, mirėpo nuk e ka shpenzuar nė dobi dhe tė
mira. Nuk ka punuar me tė nė respektimin e Allahut,
por e ka shpenzuar nė gjėra tė cilat nuk e kėnaqin
Allahun; ai pasurinė e shfrytėzon nė rrugė nė tė
cilat ajo nuk ėshtė ligjėsuar. Ndėrsa besimtari, tė
cilin Allahu e ka furnizuar me furnizim tė mirė,
punon me tė nė respektimin e Allahut, e falėnderon
Atė dhe e di tė drejtėn e Allahut nė pasurinė e vet.
Ka dallim tė madh ndėrmjet kėtyre dy qėndrimeve:
qėndrimit tė tė larguarit nga ajo qė e urdhėron
Allahu dhe mohuesit ndaj asaj me tė cilėn ėshtė
begatuar dhe qėndrimit tė atij qė drejtohet drejt
Zotit tė vet, mirėnjohėsit ndaj asaj me tė cilėn
ėshtė begatuar. Dallimi ėshtė i madh ndėrmjet tyre:
"A janė njėlloj?", mirėpo shumica e njerėzve nuk
dinė, madje janė tė pakujdesshėm.
Nuk ka gjė tė keqe tė dish se disa komentues tė
Kuranit mbajnė qėndrimin se qėllimi i sjelljes sė
shembullit nė ajet ėshtė sqarimi i dallimit ndėrmjet
Krijuesit tė robėrve dhe ndėrmjet idhujve qė
adhurohen nė vend tė Allahut, qė nuk posedojnė as
dėm e as dobi pėr vete e lėre mė pėr tė tjerėt.
Kuptimi i ajetit, sipas kėtij qėndrimi, ėshtė se
ashtu siē nuk janė njėlloj - logjikisht dhe
zakonisht- njė rob qė ska mundėsi pėr veten e vet
asgjė dhe njė njeri i lirė, tė cilin Allahu e ka
furnizuar me furnizim tė mirė, nga i cili shpenzon
nė rrugė tė hairit, gjithashtu nuk krahasohen Zoti,
Krijuesi Furnizuesi dhe idhuj qė adhurohen nė vend
tė Allahut, qė as nuk dėgjojnė e shohin, nuk sjellin
as dėm e as dobi, nuk ulen e as nuk ngrihen.
Mė pas ky ajet ka lidhshmėri tė ngushtė me ajetin
pasues, qė ėshtė fjala e Allahut tė Lartėsuar: "Gjithashtu,
Allahu krahason shembullin e dy njerėzve, njėri prej
tė cilėve ėshtė shurdh-memec, nuk mund tė bėjė asgjė
dhe ėshtė barrė e pronarit tė vet, - kurdo e kudo qė
ta dėrgojė, nuk i sjell asnjė tė mirė. A ėshtė i
barabartė ky me atė qė urdhėron pėr drejtėsi dhe
ndjek rrugėn e drejtė?" (Nahl, 76)
Shurdhmemec ėshtė jobesimtari. Ėshtė ngjasuar
kėsisoj pėr shkak tė pamundėsisė sė arritjes dhe
kuptimit tė sė vėrtetės dhe nėnshtrimit ndaj saj,
kėshtu qė prej tij nuk ka kurrfarė dobie.
Drejtėsia nėnkupton tė vėrtetėn dhe tė drejtėn qė
pėrputhet me realitetin. Prandaj, kush "urdhėron pėr
drejtėsi" ėshtė shembull pėr besimtarin tė cilit i
ėshtė dhėnė sukses nė kuptimin e sė vėrtetės dhe
ėshtė i udhėzuar sipas saj e vepron me tė,
sakrifikon pėr tė dhe jeton pėr hir tė saj duke qenė
i durueshėm nėn flamurin e sė vėrtetės.
Te shembulli i dytė, qė ėshtė sjellė pėr tė dalluar
jobesimtarin dhe besimtarin, mund tė mėsojmė edhe
njė mėsim tjetėr mė universal dhe mė tė pėrgjithshėm,
i cili mund tė jetė edhe njė shembull pėr sqarimin e
dallimit ndėrmjet besimtarit aktiv dhe besimtarit
pėrtac, besimtarit pozitiv dhe atij negativ,
besimtarit optimist dhe atij pesimist, besimtarit
ndikues dhe atij tė ndikuar dhe shumė tipare tė
tjera dalluese ndėrmjet dy qėndrimeve.
Ekziston dallim i madh mes asaj qė besimtari tė jetė
barrė e dikujt dhe tė jetė i drejtė. I pari ėshtė i
ulur dhe pret qė nga qielli ti zbresė ar e argjend,
ndėrsa i dyti ecėn nėpėr tokė, i ka marrė shkaqet e
furnizimit dhe tė punės, i mbėshtetur tek Allahu i
Lartėsuar nė tė gjitha ēėshtjet e tij.
Prandaj, punė e punė o rob i Allahut, seriozitet
vėlla besimtar. Kupto rolin tėnd nė kėtė botė,
pėrcakto rrugėn tėnde, qė ėshtė synimi yt.
Mbėshtetju Allahut, Ai tė mjafton ty, sa mbrojtės
dhe ndihmės i mrekullueshėm ėshtė Ai!
Pėrgatiti: Almedin Ejupi
9.8.2009
|