Ky ėshtė njė studim i ri qė thekson vėrtetėsinė
e asaj qė ėshtė shpallur nė Kuran para
katėrmbėdhjetė shekujsh, pėr faktin se
shkencėtarėt kanė konstatuar se shikimi i
femrave ndikon nė kujtesėn e shkurtėr te njeriu.
Njė studim i ri holandez, tė cilin e ka bėrė
njėri prej hulumtuesve te studentėt dhe
studentet e universitetit tregon faktin se vetėm
prezenca e vajzave joshėse dhe biseda me to
shkakton ērregullime te meshkujt, ua dobėson
kujtesėn dhe zvogėlon mendėsinė e tyre nė njė
shkallė tė lartė.
Shkencėtarėt deklarojnė se sa mė e madh tė jetė
joshja dhe ngashėnjimi i saj, aq i lartė do tė
jetė edhe ndikimi. Shkencėtarėt kėtė fenomen e
komentojnė duke thėnė se qelizat e trurit qė
bėjnė pėrpunimin e tė dhėnave dhe marrjen e
vendimeve ndikohen nga prezenca e femrės,
shikimin dhe bisedėn me tė.
Ky studim ėshtė fokusuar nė tematikėn e
magjepsjes, joshjes dhe pispillosjes.
Shikimi nė femrėn e pispillosur ndikon qė njeriu
tė humbasė ndėrgjegjen dhe arsyetimin e tij dhe
si rezultat i kėsaj nuk mund tė merret vendimi i
duhur dhe i drejtė gjatė dhe pas shikimit nė njė
periudhė tė shkurtėr derisa tė mėnjanohet
ndikimi.
Kėsisoj, vėllezėr tė nderuar arrijmė tė kuptojmė
pėrse Allahu i Lartėsuar na ka urdhėruar me
uljen e shikimit. Ai thotė: "Thuaju besimtarėve
qė tė ulin shikimet e tyre (nga e ndaluara) dhe
ta ruajnė nderin e tyre (nga marrėdhėniet e
jashtėligjshme)! Kjo ėshtė mė mirė pėr ta! Me tė
vėrtetė, Allahu ėshtė i Dijshėm pėr atė qė bėjnė
ata" (Nur, 30)
Meditoni mbi fjalėn e Allahut qė ėshtė shprehur
me "Thuaju besimtarėve", pėr tė na pėrkujtuar
prezencėn e tė Dėrguarit tė Allahut, lavdėrimi
dhe paqja e Allahut qoftė mbi tė, nė mes nesh,
sikur na urdhėron nė ēdo moment tė ulim shikimin.
Ky sqarim hyjnor na kujton tė Dėrguarin nė kėtė
situatė, me shpresė se do ta pėrkujtojmė
biografinė e tij tė pastėr, moralin e tij si dhe
faktin se i Dėrguari asnjėherė nuk ka shikuar
ndonjė femėr me epsh.
Meditoni kėtė shprehje tė mrekullueshme: "Kjo
ėshtė mė mirė pėr ta!". Shikimi i femrave e
infekton tė menduarit, logjikėn dhe i dėmton
qelizat e trurit dhe ērregullon proceset e tė
menduarit nė tė, ndėrsa kur njeriu largohet nga
shikimi i kėtyre tė ndaluarave, truri i tij
vepron nė mėnyrė shumė mė efektive dhe me
lehtėsi mund tė marrė vendim tė drejtė.
Shikoni se si e pėrfundon Allahu i Lartėsuar
kėtė ajet madhėshtor me fjalėt e Tij: "Me tė
vėrtetė, Allahu ėshtė i Dijshėm pėr atė qė bėjnė
ata" nė mėnyrė qė tė na kujtojė mbikėqyrjen e
Allahut ndaj nesh nė ēdo moment. Ai gjithashtu
thotė: "Allahu e di shikimin e pėrvjedhur tė
syrit dhe atė qė fsheh zemra" (Gafir, 19).
Kjo konsiderohet metoda mė e mirė pėr shėrim,
pėr faktin se psikologėt thonė se ndjenja e
njeriut pėr mbikėqyrjen e jashtme mund ta
pengojė nga kryerja e tė ndaluarave.
Gjithashtu shikoni se si ka filluar urdhri, me
uljen e shikimit "qė tė ulin shikimet e tyre (nga
e ndaluara)", pastaj me ruajtjen e nderit "dhe
ta ruajnė nderin e tyre (nga marrėdhėniet e
jashtėligjshme)!" ngase Allahu i Madhėrishėm
dėshiron qė tė na largojė ēdo dyshim apo akt qė
ēon drejt tė keqes. Shikimi ėshtė hapi i parė
drejt mėkatit. Njeriu kur e ul shikimin e tij,
pa dyshim se ndien kėnaqėsi mahnitėse. Kėtė ka
paralajmėruar edhe i Dėrguari i Allahut,
lavdėrimi dhe paqja e Allahut qoftė mbi tė, se
shikimi ėshtė shigjetė prej shigjetave tė
Iblisit, kush e ul atė (shikimin) duke pasur
frikė prej Allahut, atij Allahu ia kompenson
dritė, me ē'rast gjen kėnaqėsi nė zemrėn e tij.
Nė fund, dėshiroj tė theksoj se njė numėr
dijetarėsh muslimanė kanė bėrė njė studim rreth
ndikimit tė shikimit tė ndaluar dhe vazhdimėsinė
e tė shikuarit tė grave. Ata kanė konstatuar se
shikimi i grave trashėgon shumė sėmundje, nė
krye tė tyre artherosclerosis, si rezultat i
shpėrthimit qė shkaktojnė kėto shikime,
gjithashtu presioni i gjakut dhe disa
ērregullime psikologjike tė cilat vėrehen gjatė
pleqėrisė si dhe sėmundje tė tjera.
Allahu i Lartėsuar deshi tė na pastrojė, pėr
kėtė shkak Ai thotė: "Allahu dėshiron qė t'jua
pranojė pendimet tuaja, por ata qė jepen pas
epsheve, dėshirojnė qė tė largoheni krejtėsisht
nga udha e drejtė" (Nisa, 27)
Shėnim: Studimet tregojnė se ndikimi i femrės sė
zbuluar ėshtė shumė mė i lartė sesa i femrės sė
thjeshtė. Nga kėtu kuptojmė se pėrse Islami
ndaloi zbulimin e femrės. Madje, i Dėrguari i
Allahut, lavdėrimi dhe paqja e Allahut qoftė mbi
tė, ka paralajmėruar femrėn nga zbulimi dhe ka
lajmėruar se ajo nuk do ta shijojė erėn e
xhenetit pėrveē nėse pendohet.
I Dėrguari ka lajmėruar se zbulimi, joshja dhe
dalja e femrave "tė veshura, por tė zhveshura,
kokat e tyre janė si gungat e deveve, tė dobėta",
janė prej shenjave tė kiametit. Dhe vėrtet, kudo
qė tė kthehemi vėrejmė gjurmė prej gjurmėve tė
zbulimit, qoftė nė kanalet satelitore, nė rrugė,
nė ambientet e punės...
Gjithnjė duhet kujtuar urdhri hyjnor: "Thuaju
besimtarėve qė tė ulin shikimet e tyre (nga e
ndaluara) dhe ta ruajnė nderin e tyre (nga
marrėdhėniet e jashtėligjshme)! Kjo ėshtė mė
mirė pėr ta! Me tė vėrtetė, Allahu ėshtė i
Dijshėm pėr atė qė bėjnė ata" (Nur, 30).
Pėrktheu: Almedin Ejupi
9.11.2009
|