Pyetja:

Kam njė shpirt tė parehatshėm dhe shumė kritik. Nuk jam e kėnaqur me asgjė. Nevrikosem shpejt, s'kam durim, nuk jam e butė, kur mė godet njė e keqe, katastrof, gjithė bota e merr vesh se s'kam durim. Kam filluar ta urrej veten dhe tė mendoj vetėm keq pėr veten time. Kjo mė bėn tė largohem nga njerėzit, sepse kam pėrshtypjen qė jam e keqe dhe qė ata nuk mė duan. Pėr ēdo gjė qė dua tė bėj mendoj, sė pari, qė ajo s'do bėhet dhe ashtu del. E gjitha veē negative jam bėrė. Nuk e di si tė dal nga kjo situatė. Ndonjėherė, mendoj qė Allahu s'do tė mė dojė me kėtė lloj sjellje e tiparesh. Nuk e di si tė pėrmirėsohem e tė lidhem ngushtė me Allahun. Tėrė kohės vetėm qaj e s'kam vullnet tė bėj asgjė; as tė mėsoj, as tė punoj, asgjėā€¦. Mė kėshilloni, ju lutem, si mund ta pėrmirėsoj shpirtin tim e zemrėn time. Mė tregoni, si tė bėhem njė njeri i butė e i mirė tek Allahu.

Pėrgjigja:

Falenderimet i takojnė Allahut, paqja dhe bekimet e Tij qofshim mbi tė dėrguarin e Tij Muhamed, mbi familjen, shokėt dhe tė gjithė ata qė ndjekin rrugėn e tij deri nė Ditėn e Gjykimit.

Lexues i respektuar, Allahu tė ruajtė!

Sė pari, na vjen mirė qė na keni shkruar dhe ndihemi tė nderuar qė keni gjetur besimin tek ne tė na shkruani pėr problemin tuaj.

Para se tė filloj t`i pėrgjigjem pyetjes mė duhet tė cek se pėr ta trajtuar problemin tend, ashtu siē duhet nė tė gjitha pikėpamjet, duhet patur njohuri nė fusha tė ndryshme, gjė qė ne nuk e kemi, por ne me ndihmėn e Allahut do tė mundohemi ta shtjellojmė ēėshtjen,  ku lus Allahun e Lartėsuar tė gjesh diēka qė do tė tė ndihmoj nė tejkalimin e krizės qė e ndien nė veten tėnde.

Njeriu i cili  nervozohet shpejt ėshtė tip mbizotėrues, dominant (despot), i jep vetes tė drejtėn e rregullimit dhe udhėheqjen e tė gjitha gjėrave. Njeriu i tillė cilėsohet si tip i cili arrin kulmin e mendjemadhėsisė dhe dėshiron tė jetė mbi tė gjithė. Ai imponon qėndrimin e tij ndaj tė tjerėve, nuk merr kėshilla nga askush (pėr tė cilėn kanė nevojė edhe mė tė sukseshmit nė jetė). Nuk rrespekton askėnd qė bashkėjeton apo punon me tė, nuk pėrfill aspak mendimet dhe qėndrimet e tė tjerėve. Hidhėrohet kur nuk realizohen "urdhėrat" e tij. Nganjėherė kalon edhe nė lozje dhe shaka  me tė tjerėt.

Tė gjitha kėto  ndjenja mund ta ēojnė atė edhe nė shqiptimin e fjalėve fyese, sharjeve e pastaj edhe nė reagime fizike (rrahje).

Nėse nuk ndėrpritet dhe shėrohet ky problem, atėherė do tė shtohet ashpėrsia, pastaj kalon nė formė tė sėmundjes psikike dhe nervore.

I nderuar lexues, kur tė reagosh nė atė formė si thua ti me tė tjerėt dhe pėrdorė metodėn e zemėrimit, ngritjes sė zėrit, pastaj edhe fjalėve fyese ndaj tė tjerėve, ti me kėtė po shkatėrron urėn ndėrlidhėse me tė tjerėt, urėn qė e ndėrtojmė  me tė tjerėt me dashuri dhe besim qė u ofrojmė dhe na ofrojnė   tė tjerėt.

Hidhėrimi e vendosė njė pėlhurė nė zemėrėn tėnde dhe sy, ku tė pengon ta shohėsh realitetin (tė vėrtetėn), pastaj ti drejtohesh nė bėrjen e disa veprave qė fundi i tyre nuk ėshtė pėr t'u lavdėruar, pėr tė cilat vepra ti, gjithėsesi, pendohesh.

Dije, se ky zemėrim dhe ndjenjė e tėra ėshtė nga shejtani, ku ai dėshiron qė ti tė luftosh vetėm pėr vete dhe jo pėr tė vėrtetėn.

Dėgjo kėshillėn e profetit (Paqja dhe bekimi qofshin mbi tė!) qė ia dha personit (qė ishte sahabi) i cili erdhi tek ai dhe i kėrkoi ta kėshillonte, profeti e kėshilloi me njė kėshillė tė pėrgjithshme dhe mėse tė nevojshme: "Mos u hidhėro!", sahabiu kėrkoi prap kėshillė tė dytė, profeti ia pėrsėriti "Mos u hidhėro!". Nga ky rast nxjerrim se njeriu i cili e pėrmban veten nė momentet ku janė pėr t'u hidhėruar, ky ėshtė ai personi i cili ėshtė me karakter dhe personalitet tė fortė. Kėtė e vėrteton edhe hadithi tjetėr qė e transmeton Ebu Hurejra ku thotė Resulullahi (salallahu alejhi ue selem): "Nuk ėshtė i fortė ai i cili reagon shpejt (pa vetėdije tė plotė), por i fortė ėshtė ai i cili e pėrmban veten e tij kur hidhėrohet".

Lexues i nderuar, dije se hidhėrimi ėshtė refleks i ndjenjave tona tė pėrkohshme qė na pushtojnė nė ato momente pėrball ndonjė vepre apo thėnie, apo kundėrshtimi, apo mospajtimi. Ƌshtė shumė e mundshme qė hidhėrimi tė kalojė nė urrejtje tė vazhduar qė nuk do tė pėrfundojė me pėrfundimin e rastit apo problemit i cili ka qenė edhe shkaktar, prandaj edhe ndikon negativisht nė qetėsinė shpirtėrore dhe shėndetin tonė.

Abdullah ibėn Mubarekut (dijetarė i njohur) i kanė thėnė me njė rast: "Na e pėrmblidh domethėnien e moralit tė mirė nė njė fjalė?" Ai tha: "Lėnia e hidhėrimit."

Nė vazhdim do t`i pėrmendim disa vepra dhe kėshilla qė do tė tė ndihmojnė, me lejen e Allahut, nė tejkalimin e zemėrimit dhe problemeve qė i cek nė pyetje:

1. Tė bėsh shumė lutje tek Allahu me gjithė zemėr qė tė tė ndihmojė nė ndaljen e hidhėrimit dhe mllefit, ashtu si e porosiste Profeti (salallahu alejhi ue selem) gruan e tij Aishen (Allahu qoftė i kėnaqur me tė!): "O Uejshe (ėshtė thirrje pėrkėdhelėse me tė cilėn e thėrriste gruan e tij profeti), thuaj : "O Zoti im dhe Zoti i profetit Tėndė, mė fal gabimet mua dhe mė largo nga zemra ime hidhėrimin! Mė shpėto nga devijimet e sprovimeve!"

2. Nėse e ndien veten se je i (e) zemėruar, mundohu tė shkosh dhe tė marrėsh abdes, pėr shkak se zjarrin nuk e shuan asgjė pėrveē ujit, kurse zemėrimi ėshtė nga zjarri, ashtu siē na porositi  profeti (salallahu alejhi ue selem).

3. Largohu nga vendet dhe rastet qė tė tė shkaktojnė ngritje tė zemėrimit.

4. Ta kesh parasysh se ēfarėdo qė ndodh ėshtė me caktim tė Allahut dhe sado qė ne tė mundohemi tė arrijmė apo tė realizojmė diēka, asaj duhet dhe patjetėr t`i paraprijė dėshira e Allahut, prandaj pėr ēdo vepėr dhe qėndrim ta kemi parasysh mbėshtetjen nė Allahun, nėse je i (e) vetėdijshėm nė kėtė, atėherė shumicėn e problemeve qė i pėrmend do t`i tejkalosh.

5. Mundohu tė pėrmbahesh dhe tė kesh maturi dhe qetėsi (e kundėrta e nxitimit) nė zgjidhjen e ēėshtjeve. Kuptoje njėherė dhe pėrgjithmonė se kjo ėshtė forma e vetme nėse dėshiron tė arrish diēka.

6. Shpeshherė neve i pėrsėritim fjalėt: "i humba nervat", apo  "ti mė bėn tė nervikosem", apo "ti mė bėn t'i humb nervat", kėto fjalė dhe tė ngjashme tė bėjnė ty ta humbėsh sigurinė dhe besimin nė veten dhe krijojnė tek ti ndjenja negative dhe e shkatėrron veten, prandaj kėto fjalė duhet t`i shlyesh nga fjalori yt dhe mos i pėrdor ato kurrė.

7. Mėsohu tė bėhesh nga ata qė e frenojnė zemėrimin dhe mllefin, k y ėshtė kulmi i mirėsisė (ihsanit).  Allahu i Lartėsuar na tregon se kjo ėshtė njė nga cilėsitė e atyre qė meritojnė shpėrblim tek Ai.  Allahu i Lartėsuar thotė: "Tė cilėt japin kur janė shlirė edhe kur janė nė vėshtirėsi dhe qė e frenojnė mllefin (zemėrimin), qė u falin (tė keqen) njerėzve, e Allahu i do bamirėsit." (Ali Imran, 134)

Allahu e di mė sė miri.

Alaudin Abazi

22.08.2005