Pyetja:
Selam alejkum, hoxhe i rrespektuar ketij
websajti!
Allahu ju shpėrbleftė pėr pėrgjigjet qe
jepni ne ketė faqe dhe, padyshim, qė duhet falėnderuar
Allahun pėr atė se kemi ku tė drejtohemi dhe duhet
falėnderuar ju Allahun pėr vullnetin dhe sinqeritetin qė
ju ka dhėnė pėr tė dhėnė pėrgjigje sa mė tė mirė dhe tė
drejtė e qė ėshtė dhunti e madhe prej Allahut. Sikur mos
tė ishte dhunti dhe dhuratė nga Allahu do ta kryenin
kėtė pune tė gjithė. Allahu ju shpėrbleftė!
I nderuar
hoxhė, mė tregoni se a lejohet qė gruaja
ta gėnjejė burrin dhe a lejohet tė shkurorėzohet gruaja
pėr shkak se ėshtė gėnjeshtare (nuk e ka problem
ndėrgjegjeje, pėrdor gėnjeshtrėn vetėm pėr tė dalė nga
situata)? Allahu ju shpėrbleftė pėr pėrgjigje!
Pėrgjigje:
Falėnderimet i takojnė Allahut, paqja dhe bekimet e Tij
qofshim mbi tė dėrguarin e Tij Muhamed, mbi familjen,
shokėt dhe tė gjithė ata qė ndjekin rrugėn e tij deri nė
Ditėn e Gjykimit.
Gėnjeshtra
nė Islam ėshtė e ndaluar dhe ajo konsiderohet nga
mėkatet e mėdha. Pėr shėmtinė e gėnjeshtrės flitet nė
shumė citate kuranore dhe hadithe. Sa pėr tė mos u
zgjeruar do ta pėrmendim njė ajet dhe njė hadith.
Allahu i
Lartėsuar thotė: Mallkuar qofshin gėnjeshtarėt!
Dharijat, 10.
Transmetohet nga Muhamedi (salallahu alejhi ue selem) se
ka thėnė: Gėnjeshtra ėshtė krim dhe qė tė dyja (edhe
gėnjeshtra edhe krimi) tė dėrgojnė nė zjarr.
Se
gėnjeshtra ėshtė e keqe dhe se ėshtė e ndaluar nuk ėshtė
e vėrtetuar vetėm nė mėsimet islame, por ajo trajtohet
si e keqe dhe e papranuar, pothuajse nė tė gjitha fetė
dhe civilizimet.
Urtėsia nė
kėtė (pra se gėnjeshtra ėshtė e ndaluar) ėshtė se Allahu
i Lartėsuar ka dashur qė marrėdhėniet njerėzore tė
ngrihen nė themele tė ēiltėrsisė dhe sinqeritetit, nė tė
kundėrtėn ēdo formė tjetėr e lidhjes qė mund tė
ndėrtohet nė hipokrizi dhe tradhti edhe nėse mund tė
ekzistoj kjo formė e lidhjes, ajo nuk ėshtė e ndershme
dhe jetėgjatė.
Gjithashtu
edhe marrėdhėnia ndėrmjet burrit dhe gruas ėshtė e
ndėrtuar nė sinqeritet dhe ēiltėrsi. Pėr kėtė, ēdo formė
e bashkimit tė tyre duke e pėrdorur gėnjeshtrėn ėshtė e
ndaluar dhe e papranuar, prandaj edhe jo pak herė
dėgjojmė pėr ndonjė ēift tė pasuksesshėm, qė shkak i
prishjes sė martesės sė tyre ishin gėnjeshtrat dhe
premtimet paramartesore.
Mirėpo,
pasi Islami nė ligjet e tij tė pėrcaktuara si objektiv
tė rėndėsishėm e ka ruajtjen e pasardhėsve dhe nderit,
ose tė themi mė qartė ruajtjen e familjes, atėherė
gėnjeshtra ndėrmjet burrit dhe gruas nganjėherė,
konsiderohet pėrjashtim nga ndalesa e pėrgjithshme. Me
fjalė tė tjera, gėnjeshtra ndėrmjet burrit dhe gruas
ėshtė e lejuar nė rastet kur ajo (gėnjeshtra) ndalon
ndonjė tė keqe mė tė madhe apo realizon njė dobi mė tė
pėrgjithshme.
Umu
Kulthum thotė: Nuk kam dėgjuar se Muhamedi (salallahu
alejhi ue selem) ka lejuar nė ndonjė rast gėnjeshtrėn,
pėrveē kėtyre tri rasteve: pajtimin ndėrmjet njerėzve
(tė ngatėrruar), nė luftė, apo ta gėnjejė burri gruan
e tij apo gruaja burrin e saj. Shėnon Muslimi.
Ajo qė
duhet tė dimė me kėtė rast ėshtė se nga kjo nuk
nėnkupton se ndėrmjet burrit dhe gruas ėshtė e lejuar
gėnjeshtra pa asnjė kriter dhe ai qė mendon kėshtu,
atėherė ai nuk ka kuptuar domethėnien e hadithit. Madje
ēfarė ėshtė edhe mė keq ky keqkuptim ka mundėsi t`i
sjellė bashkėshortėt nė situata qė ta humbin besimin e
ndėrsjellė. Prandaj edhe ėshtė e nevojshme tė qartėsohet
domethėnia e hadithit tė sipėrpėrmendur.
Hadithi nė
fjalė nuk lejon qė gruaja tė kryejė ndonjė vepėr tė
ndaluar, si p.sh.: dalja nga shtėpia e burrit pa dijen e
burrit dhe ta gėnjejė atė, ose burri me anė tė
gėnjeshtrave tė realizojė interesat personale duke e
shpėrfillur dhe shfrytėzuar gruan e tij. Kėto tė gjitha
janė tė ndaluara dhe nė asnjė formė kėto nuk nėnkuptohen
nga hadithi.
Por cila
ėshtė gėnjeshtra e lejuar?
Gėnjeshtra
e lejuar ėshtė ajo qė nuk nėnkupton kryerjen e ndonjė
ndalese, apo tejkalimit tė kufijve tė pėrcaktuara. Por,
ėshtė ajo gėnjeshtėr tė cilin do ta thoshte burri,
respektivisht gruaja qė ta ndėrpriste ndonjė mospajtim
tė panevojshėm, ose do ta shuante urrejtjen dhe shtonte
dashurinė e ndėrsjellė, ose e largon hidhėrimin dhe
sjell gėzimin, pastaj ajo gėnjeshtėr me tė cilėn nuk do
ta informonte burri gruan apo anasjelltas me tė gjitha
sekretet personale, ose edhe kryerja e ndonjė vepre e
cila nuk ėshtė e ndaluar, por nuk e pėlqen burri,
respektivisht gruaja, etj. Do t`i sjellim edhe disa
shembuj tė kuptohet mė qartė kjo:
1. Nėse
burri\gruaja nuk ėshtė i\e kėnaqur nė martesė, ose nė
njė periudhė nuk ndien dashuri ndaj partnerit\es. Kur tė
pyetet ai ose ajo nė kėtė tė pėrgjigjet nė kundėrshtim
me realitetin.
2.
Bashkėshortit i ka pėlqyer ndonjė femėr para martesės
dhe ėshtė interesuar ta martojė njė femėr tjetėr para
gruas qė e ka tani. Nėse ai pyetet pėr njė gjė tė tillė
nga ana e gruas dhe ai e di se pohimi i njė gjėje tė
tillė, do ta mėrziste gruan dhe do tė nxiste xhelozi,
atėherė lejohet ta heshtė kėtė realitet. E njėjta vlen
edhe pėr gruan.
3. Nėse
burri blen njė dhuratė ta gėzojė gruan, por kjo edhe pse
do t`i pėlqente gruas ka ēmim tė ultė, atij i lejohet
ta shtoj vlerėn e ēmimit, qė tek ajo tė shtohet dashuria
dhe respekti.
4. Nėse
familja e gruas flasin keq pėr burrin dhe gruaja e thotė
tė kundėrtėn me qėllim tė afrimit ndėrmjet tyre.
5. Ėshtė e
mundur qė gruas mos t`i pėlqejė familja e burrit, apo
forma e shtėpisė, mobiliet, etj. Ajo tė deklarohet me tė
kundėrtėn.
Kėto janė
disa nga shembujt qė tregojnė se ēfarė ėshtė ajo qė i
lejohet burrit ta gėnjejė gruan dhe anasjelltas. Kjo
formė e gėnjeshtrės ėshtė ajo e lejuara nė Islam dhe
disa e quajnė kėtė edhe gėnjeshtėr e bardhė. Pra shumė
qartė vėrehet se ēfarė ėshtė pėr qėllim me kėtė
gėnjeshtėr; ndėrprerja e mospajtimeve tė panevojshme, qė
janė shumė tė ndjeshme ndėrmjet burrit dhe gruas, pastaj
shtimi i dashurisė me fjalė tė ėmbla dhe tė dashura, ku
nga kėto qė thuhen ėshtė e mundur mos tė jenė edhe aq tė
vėrteta.
Kurse
gėnjeshtrat me tė cilat bėhet thyerja e premtimeve tė
dhėna, realizohen interesa personale nė llogari tė
bashkėshortes dhe gjėrave tė ngjashme janė tė ndaluara
dhe, padyshim, pėrhapja e gjėrave tė tilla i bėn
bashkėshortėt tė humbin besimin e ndėrsjellė.
Deri kėtu
ishte rreth gėnjeshtrės sė lejuar ndėrmjet burrit dhe
gruas, kurse sa i pėrket problemit qė ju e keni ngritur
se a lejohet burri ta shkurorėzojė gruan pėr shkak se
ajo gėnjen, themi se, nėse gėnjeshtra ėshtė e llojit tė
lejuar, atėherė nuk do tė ishte e drejtė, madje, nuk do
tė ishte e drejtė ta shkurorėzoni edhe po tė ishte nga
lloji i dytė i gėnjeshtrės, ajo e ndaluara, para se ju
ta informoni rreth shėmtisė sė gėnjeshtrės sė ndaluar
dhe dėmet qė shkaktojnė ndėrmjet juve, si humbja e
besimit, dashurisė dhe respektit. Prandaj nėse gruaja
juaj ėshtė e sprovuar me kėtė shprehi tė ndaluar, pra
tju gėnjejė ēdo herė dhe ajo me kėtė vetėm dėshiron t`i
realizojė interesat personale ose tė shfajėsohet nga
gabimet qė i bėnė, atėherė ju duhet t`i ndihmoni asaj ta
lėrė kėtė shprehi, duke ia shpjeguar se kjo ėshtė e
ndaluar nė Islam dhe se ėshtė e keqe.
Ne
kurrsesi nuk ua preferojmė shkurorėzimin para se ju tė
jepni mundin tė pėrmirėsoni kėtė te gruaja juaj. Allahu
e di mė sė miri.
Alaudin
Abazi
26.01.2007