Pyetja:
Es selamu
alejkum ue rahmetullah!
Kisha njė pyetje rreth marrjes sė abdestit.
A ėshtė e lejuar marrja e abdestit nėse i ke flokėt e
lyera me xhel, llak apo preparate tė tjera pėr stilimin
e flokėve tek meshkujt. Allahu ju shpėrbleftė.
Pėrgjigjja:
Falėnderimet i takojnė Allahut, paqja
dhe bekimet e Tij qofshin mbi tė Dėrguarin e Tij
Muhamed, mbi familjen e tij,
mbi
shokėt e tij
dhe mbi
tė gjithė ata qė ndjekin rrugėn e tij
deri nė Ditėn e Gjykimit.
Marrja e abdestit, pasi tė lyhen flokėt me xhel, llak
ose preparate tė tjera tė cilat pėrdoren nga femrat dhe
nga meshkujt ėshtė njė problematikė e cila shtrohet
shpesh nga muslimanėt, pastaj edhe shohim pėrgjigje tė
ndryshme nga hoxhallarėt tė cilėt janė pyetur, gjė qė
krijon paqartėsi te tė interesuarit qė tė dinė se cila
ėshtė mė e qėlluara nga kėto. Prandaj do tė mundohemi tė
japim pėrgjigje duke i pasur parasysh pikėnisjet dhe
komentet e ulemave bashkėkohor tė cilėt kanė folur nė
lidhje me kėtė ēėshtje.
Sė pari:
Duhet tė dimė se gjatė abdestit, disa nga pjesėt lahen
duke u hedhur ujė, lagur tėrėsisht dhe fėrkuar (sikurse
duart, fytyra, goja, etj), ndėrsa disa pjesė vetėm
fėrkohen (u jepet mes`h) me dorė tė lagur dhe kėto pjesė
nuk ėshtė e obliguar qė tė lagen tėrėsisht (sikurse koka
dhe kėmbėt, nėse i kemi mbathur mestet).
Sė dyti:
Pjesėt tė cilat detyrimisht lagen duhet tė kemi kujdes
qė gjatė abdestit, tė mėnjanojmė tė gjitha pengesat tė
cilat ndalojnė arritjen e ujit tek ato pjesė. Prandaj
femrat tė cilat i lyejnė gishtat me llak apo bėjnė
makijazh duhet tė kenė kujdes qė kur tė marrin abdest,
t`i largojnė kėto gjėra nga pjesėt tė cilat pastrohen
gjatė abdestit. Pėrndryshe, nėse nuk e bėjnė kėtė,
atėherė abdesti i tyre nuk ėshtė i saktė. Gjithashtu nga
kėto pjesė duhet tė largohen edhe llojet e kremrave qė
pengojnė arritjen e ujit tė abdestit tek ato.
Sė treti:
Dispozita e mėparshme kishte tė bėnte me ato pjesė qė
pastrohen duke u lagur gjatė abdestit, ndėrsa te pjesėt
qė vetėm fėrkohen me dorė tė lagur, mė konkretisht koka
e cila vetėm fėrkohet gjatė abdestit, a ėshtė kusht qė
tė largohen ato pengesa (sikurse llaku dhe xheli) qė nuk
lejojnė tė arrijė uji apo nuk ėshtė kusht kjo?
- Dijetarėt tė cilėt kanė folur nė lidhje me kėtė
problematikė kanė thėnė se preparati me tė cilin lyhen
flokėt nėse ėshtė i hollė dhe nuk krijon shtresė mbi
flokun qė pengon arritjen e ujit, atėherė lejohet tė
marrim abdest pasi ta kemi pėrdorur kėtė preparat. Si
shembull i kėtyre preparateve janė llojet e ndryshme tė
vajrave qė pėrdoren pėr tė rregulluar dhe mirėmbajtur
flokėt.
- Por nėse preparati ėshtė mė i trashė (si geli) dhe
krijon shtresė mbi flokėt qė pengon arritjen e ujit,
atėherė shumica e ulemave tė nderuar anojnė se abdesti
nuk ėshtė i saktė. Prandaj ata theksojnė se patjetėr
duhet qė kjo tė largohet nga flokėt, pastaj tė merret
abdesti. Ata gjithashtu theksojnė se kėto preparate,
nėse pėrdoren pasi tė kemi marrė abdest, nuk prish punė,
qėllimi ėshtė qė gjatė abdestit, kur ta fėrkojmė kokėn,
tė arrijė uji te flokėt..
Ky sqarim qė ėshtė bėrė mė lart ėshtė mendimi i shumicės
sė ulemave bashkėkohorė, tė cilėt janė pyetur nė lidhje
me kėtė problematikė. Pikėnisja e tyre mbėshtet nė
thėnien e Allahut tė Lartėsuar: O ju qė besuat! Kur
doni tė ngriheni pėr tė falur namazin, lani fytyrat
tuaja dhe duart tuaja deri nė bėrryla; fėrkoni kokat
tuaja (jepni mes`h), e kėmbėt lani deri nė dy zogjtė.
(Maide, 6)
Kurtubiu thekson se pėrdorimi i pjesėzės "bi" te vendi "
" وَامْسَحُوا بِرُؤُوسِكُمْ " fėrkoni kokat tuaja
(jepni mes`h)", nėnkupton qė me kokė tė fėrkohet uji.
Prandaj ēdo gjė qė e pengon kontaktin e ujit me flokėt
gjatė abdestit duhet tė mėnjanohet.
- Kurse njė grup dijetarėsh bashkėkohorė, tė cilėt kanė
dhenė mendim rreth kėsaj ēėshtjeje, nuk janė shumė
rigorozė nė kėtė. Ata thonė se koka fėrkohet gjatė
abdestit dhe nuk ėshtė e kėrkuar tė laget me ujė si
pjesėt e tjera. Prandaj edhe nėse kemi nė kokė imame
(ēallmė ose kapuē) dhe ėshtė vėshtirė tė hiqet, ose
gruaja e ka shaminė e shtrėnguar, lejohet qė gjatė
abdestit t`i japė mes`h. Pastaj gjithashtu edhe nėse
flokėt lyhen me vaj, kėna dhe me ngjyrė nuk pengon
marrjen e abdestit.
Por argumentimi i tyre mė i qartė nė tė cilin ata
mbėshteten ėshtė se transmetohet nga Muhamedi, lavdėrimi
dhe paqja qofshin mbi tė, gjatė haxhit kishte lyer
flokėt me mjaltė qė ti drejtonte dhe ashtu i mbajti
derisa i rroi (shėnon Ebu Davudi, Hakimi dhe Bejhikiu).
Dihet shumė qartė se mjalti ėshtė i trashė dhe nėse
vihet nė flokė, krijon shtresė dhe pa dyshim i Dėrguari,
lavdėrimi dhe paqja qofshin mbi tė, gjatė asaj kohe ka
marrė abdest dhe i ka dhėnė mes`h kokės. Prandaj ēėshtja
e depėrtimit tė ujit gjatė abdestit nuk ėshtė e njėjtė
si te duart, fytyra ose pjesėt e tjera tė cilat lahen
dhe te fėrkimi i kokės.
Kjo ishte ajo qė arritėm tė pėrmbledhim nė lidhje me
kėtė mesele dhe mendojmė se qasja e fundit ėshtė shumė e
arsyeshme dhe do tė ishte mė e qėlluar tė bėjmė dallim
mes fėrkimit tė kokės dhe pjesėve tė tjera, pasi pėr
kėtė kemi edhe argument nga praktika e tė Dėrguarit,
lavdėrimi dhe paqja qofshin mbi tė. Kėshtu qė dhėnia
mes`h kokės duke pasur nė flokė preparate tė kėtilla
gjatė abdestit ėshtė e pranuar. Allahu e di mė sė miri!
Alaudin
Abazi
28.12.2008
|