Pyetja:

Selam alejkum, desha tė pyes diēka, mundėsisht pėrgjigje me ajete kuranore ose me hadithe tė Profetit a.s..
Pyetja ėshtė: A ėshtė e vėrtetė qė prej sendeve tė para Allahu ka krijuar lapsin?
Selam alejkum!


Pėrgjigjja:

Falėnderimet i takojnė Allahut, paqja dhe bekimet e Tij qofshim mbi tė Dėrguarin e Tij Muhamed, mbi familjen, mbi shokėt dhe mbi tė gjithė ata qė ndjekin rrugėn e tij deri nė Ditėn e Gjykimit.

Gjėja e parė qė e ka krijuar Allahu i Lartėsuar nga ekzistenca ishte uji, pastaj Arshi, pastaj lapsi, pastaj qiejt dhe toka.
Argumenti pėr kėtė ėshtė hadithi tė cilin e shėnon Ahmedi dhe Tirmidhiu, i cili e cilėson tė saktė, ku Muhamedi salallahu alejhi ue selem thotė: “Vėrtet, uji ėshtė krijuar para Arshit.” Gjithashtu kemi disa transmetime tė tjera, ku thuhet: “Allahu i Lartėsuar nuk ka krijuar asgjė nga krijesat para ujit.”
Kurse ajo qė ju bėni pyetje, se a ėshtė lapsi gjėja e parė e krijuar, kėtė e kanė thėnė disa, por e vėrteta ėshtė ajo qė thamė mė herėt, pasi me kėtė bėhet bashkimi i tė gjitha haditheve tė sakta qė kanė ardhur nė lidhje me gjėnė e parė qė ėshtė krijuar.
Nė njė hadith, tė cilin e shėnon gjithashtu Tirmidhiu dhe e cilėson tė saktė nga Ubade Bin Samiti, Muhamedi salallahu alejhi ue selem ka thėnė:

“ ان أول ما خلق الله القلم ثم قال: اكتب فجرى بما هو كائن إلى يوم القيامة”
“Sė pari, kur e krijoi Allahu i Lartėsuar lapsin, i tha: “Shkruaj ēdo gjė qė do tė ndodhė deri nė Ditėn e Gjykimit.”

Hadithin e sollėm nė gjuhėn arabe, pasi mund tė lexohet nė dy forma, duke pasur parasysh rregullat gramatikore tė saj, prandaj edhe mund t`i ketė dy kuptime, varėsisht si lexohet.
E para: Se Lapsi ėshtė gjėja e parė qė ėshtė krijuar.
E dyta: Gjėja e parė me tė cilin ėshtė urdhėruar lapsi kur u krijua ishte urdhri pėr tė shkruar.
Ata qė e lexuan dhe i dhanė kuptimin e parė kanė arritur nė pėrfundimin se lapsi ėshtė gjėja e parė e krijuar, por kjo nuk ėshtė e qėndrueshme, pasi hadithet e tjera vėrtetojnė se uji dhe Arshi janė krijuar para lapsit.
Prandaj, kuptimi i dytė ėshtė mė i qėndrueshėm dhe ėshtė nė pajtim me transmetimet e tjera qė kanė ardhur nė lidhje me kėtė ēėshtje.
Ibėn Haxheri thotė: “Lapsi ėshtė krijesa e parė duke pėrjashtuar ujin dhe Arshin...”
Allahu e di mė sė miri!

Alaudin Abazi
22.6.2007