Erėrat luajnė rol tė rėndėsishėm nė zbritjen e shiut dhe nė formimin e reve. Ky realitet kozmik ėshtė zbuluar vonė, mirėpo Kurani e ka pėrmendur para katėrmbėdhjetė shekujsh. Meteorologėt kanė bėrė eksperimente tė gjata rreth mekanizmit tė formimit tė reve si dhe mėnyrėn e zbritjes sė shiut.

Pas vėnies sė njė numri teorish shkencore rreth kėsaj tematike, ėshtė vėrtetuar roli i erėrave nė procesin e formimit tė reve. Erėrat mbartin avullin e ujit nga niveli i deteve dhe oqeaneve nė shtresėn e atmosferės sė lartė, mirėpo atomet e ujit kanė nevojė pėr grumbullim dhe rritje derisa tė formohen retė. Me kėtė rast kryhet pllenimi i erėrave te retė, por si ndodh ky proces?

Erėrat gjithnjė mbartin me vete atome pluhuri dhe kripe tė butė. Kėto atome, kur ngrihen nė atmosferė nė njė lartėsi disa kilometrash, ku temperatura ėshtė tepėr e ulėt, rreth tyre grumbullohen atomet e ujit dhe formojnė pika dhe si rezultat i kėsaj formohen retė e rėnda, tė cilat peshojnė mijėra tonelata.

Allahu i Lartėsuar me mėshirėn e Vet ka vėnė ligjet fizike tė cilat kontrollojnė lėvizjen e ujit dhe tretjen e tij dhe e avullojnė. Sikur njė ligj i vetėm tė ērregullohej vetėm pak, tė gjitha ujėrat do tė largoheshin nga Toka dhe do tė pamundėsohej jeta. I Lartėsuar qoftė Allahu, i Cili thotė: "Ne zbresim ujė nga qielli me masė tė caktuar, pastaj e depozitojmė atė nė Tokė. Por, nėse dėshirojmė, Ne jemi nė gjendje ta heqim atė tėrėsisht." (Mu'minun, 18)

A nuk e meriton ky Zot i mėshirshėm qė t'i besojmė dhe t'i bėjmė sexhde pėr begatitė dhe dhuntitė e Tij?

Ėshtė pėr t’u habitur fakti se Kurani ka folur pėr rolin e erėrave nė pllenimin e reve. Allahu i Lartėsuar thotė: "Ne i dėrgojmė erėrat pėr pllenim dhe zbresim nga qielli ujė, prej tė cilit ju japim tė pini, e tė cilin nuk mund ta depozitoni dot." (Hixhr, 22)

Nė kėtė ajet ekzistojnė disa mrekulli shkencore. Nė fjalėn "dėrgojmė" ekziston njė precizitet shkencor. Ne e dimė se procedura e dėrgimit ėshtė e sistemuar dhe e organizuar dhe e vėrejmė me satelitė shpėrndarjen e erėrave. Kėto erėra konsiderohen pllenim pėr retė dhe pėr shkak tė tyre zbret shiu nga qielli. Ky ujė konsiderohet i pastėr dhe jo i ndotur dhe ėshtė i pėrshtatshėm pėr t’u pirė. Dhe nė fund ky ujė depozitohet nė shtresat e tokės dhe depozitimi i tij mund tė kalojė miliona vite. Nė brendėsi tė tokės ekzistojnė depozitime gjigante uji.

Thėnė shkurtimisht, nė njė ajet tė vetėm ekzistojnė njė sėrė faktesh shkencore: dėrgimi i erėrave, pllenimi i reve, zbritja e ujit nga qielli i cili ėshtė i pėrshtatshėm pėr t’u pirė dhe depozitimi i ujit. Parashtrohet pyetja: Kėto fakte tė pamohueshme, madhėshtore dhe tė hollėsishme a janė vepėr e njeriut? Sikur tė ērregullohej njė ligj prej ligjeve, atėherė retė do tė ishin si rryma e dobėt dhe e pafuqishme nė mbartjen e sasive tė mėdha tė ujėrave lart. Kjo do tė ēonte nė shira tė pakta dhe si rrjedhojė pak ujė i freskėt nė tokė, rritje e ujėrave tė kripur dhe kėsisoj do tė prishej jeta.

Kėtė realitet kozmik nuk e dinte askush nė kohėn e zbritjes sė Kuranit, askush nuk dinte asgjė rreth formimit tė reve ose rreth rolit tė erėrave ose rėndėsisė sė pllenimit tė erėrave pėr retė. Mirėpo, shkenca bashkėkohore na i ka zbuluar kėto fakte, kurse ato janė pėrmendur nė Librin e Allahut qartazi pėr tė dėshmuar vėrtetėsinė e librit dhe tė mesazhit islam.
 

Abdudaim el Kehil
Pėrshtati: Almedin Ejupi
21.6.2009