Idgam nė gjuhė do tė thotė: futja e njė sendi nė njė send tjetėr.

Ndėrsa nė shkencėn e texhvidit: futja e shkronjės me sakin nė shkronjėn me vokal, nė mėnyrė qė tė bėhen njė shkronjė e dyfishuar.

Ibnul Xhezerij e ka pėrkufizuar:

“Shqiptimi i dy shkronjave nė njė shkronjė tė dyfishuar. Idgami posedon kėto shkronja tė cilat janė tė pėmbledhura nė  fjalėn ((يَرْمِلونَ e ato janė: ي ر  ن و  ل م

Llojet e idgamit

1 .إدغام بغنة – idgam bigunneh (shkrirje me tingull hundor)

2.إدغام بغير غنة –idgam bigajri gunneh (shkrirje pa tingull hundor).

                         1. Idgam bi gunneh

1.إدغام بغنة –Idgam bi gunneh (shkrirje me tingull hundor) ka  katėr shkronja qė janė tė pėrmbledhura nė fjalėn: يَنْمُو  e ato jan ي ن م و .

Nėse ndonjėra prej kėtyre shkronjave vjen pas nunit sakin (نْ),  me kusht  qė nuni sakin tė jetė nė fund tė fjalės sė parė, ndėrsa  shkronja e idgamit tė vijė nė fillim tė fjalės tjetėr. Ose shkronja e idgamit tė vijė pas tenvinit  dhe nuk mund tė vijė  tenvini pėrveēse nė fund tė fjalės. Atėherė duhet tė bėhet idgami me tingull hundor. Me pėrjashtim tė dy fjalėve nė Kuran ku edhe pse  nuni sakin ka ardhur nė njė fjalė, ndėrsa  shkronja e  idgamit ka ardhur nė fillim tė fjalės tjetėr, nuk bėhet idgam nė kėto dy raste, por shqiptohet nuni i qartė, nė rast tė lidhjes sė ajetit. Rasti i parė ėshtė nė fillim tė sures Jasin ku Allahu thotė: يس. والقرآن الحكيم dhe nė fillim tė sures Kalem:ن. والقلم وما يسطرون   Thuhet se shkaku qė nuk bėhet nė kėtė rast idgami ėshtė se nuni nė kėto dy raste ėshtė i ndarė,  sepse ai (nuni) ėshtė emėr i sures.

Ndėrsa nėse nuni sakin dhe shkronja e idgamit vijnė nė njė fjalė, atėherė duhet qė nuni tė shqiptohet qartė (tė bėhet idhhar) dhe quhet idhhar i pėrgjitshėm sepse nuk ka tė bėjė me fytin  e as me buzėn ose dicka tjetėr. Kjo nuk mund tė ndodhė vetėm te ي   dhe و dhe janė veēuar vetėm katėr raste nė Kuran. Ato janė دُنْيَا (الملك:5),   بُنْيَانٌ(الصف4),       صِنْوَانٌ(الرعد4) ,      قِنْوانٌ(الأنعام99):

Shkaku  se pse nė kėtė rast ėshtė bėrė idhnar, pėr arsye se ėshtė marrė parasysh qartėsimi i kuptimit tė fjalės, sepse sikur tė bėhet idgami, ndoshta  nuk do tė kishte mund tė dallohej kuptimi i fjalės dhe se sikur tė bėhet idgami do tė mendohej se fjala nuk ėshtė e pėrbėrė prej (bunjanun) p.sh., por do tė ishte menduar se fjala ėshtė me njė  ي  tė dyfishuar.

 Shembuj nga lloji i idgamit bi gunneh

Pėrgatiti: Shaban Murati

07.07.2006