Es-selamu
alejkum ue rametullahi ue berekatuhu!
Mė ka ardhur njė ofertė qė tė studioj jashtė vendit
(Kosovės), nė SHBA, kėshtu qė mundėsisht tė mė
pėrgjigjeni nė kėto pyetje sa mė shpejt tė jetė e
mundur.
1)-Gjatė udhėtimit me aeroplan, a duhet ti fal namazet
nė tė (aeroplan) apo kur tė arrij destinacionin, duke
pasur parasysh kohėn e gjatė tė udhėtimit?
2)-A duhet ti shkurtoj namazet kur tė mbėrrij nė
destinacion (si student sa qėndroj aty 1, 2 vite), apo
edhe nėse mė jepet mundėsia e faljes gjatė rrugės (nė
ndonjė ndalesė)?
3)-Nėse kam harruar (inshallah teala kurrė) ndonjė
namaz, p.sh. drekėn, a bėn ta fal kaza nė ēfarėdo kohe
(cilat janė tė ndaluara)?
4)-A ėshtė nė rregull ti fal sunetet nėse falet namazi
pas njė ore (me arsye)?
5)-A duhet tė marr tejemum (si merret tejemumi) nėse nuk
ka ujė apo nuk ka tė pastėr, apo edhe nėse shkoj nė
xhami edhe aty nuk ka ujė apo tė shkoj nė banesė dhe tė
falim aty me abdest?
6)-Nėse keni ndonjė kėshillė pėr tė mė dhėnė.
Allahu subhanehu ue teala ju shtoftė diturinė dhe ju
shpėrbleftė me lumturi tė pėrjetshme nė xhenetin Firdeus
nė afėrsi tė krijesės mė tė mirė, Pejgamberit Muhamed (s.a.v.s)!
Pėrgjigjja:
Falėnderimet i takojnė Allahut, paqja dhe bekimet e Tij
qofshin mbi tė Dėrguarin e Tij Muhamed, mbi familjen e
tij, mbi shokėt e tij dhe tė gjithė ata qė ndjekin
rrugėn e tij deri nė Ditėn e Gjykimit.
Ju urojmė pėr ofertėn dhe lusim Allahun e Lartėsuar qė
tė jetė kjo nė tė mirėn tėnde, tė familjes dhe tėrė
popullit tėnd. Amin!
1. Muslimani gjatė udhėtimit ka lehtėsime nė lidhje me
faljen e namazit. Atij i lejohen kėto gjėra gjatė
udhėtimit:
- Qė namazet katėrrekatėshe (farzi i drekės, i ikindisė
dhe i jacisė) ti shkurtojė nė dy.
- I lejohet qė namazin e drekės dhe tė ikindisė t`i
bashkojė dhe t`i falė prej momentit qė hyn koha e drekės
deri nė fund tė kohės sė ikindinė, kur ta ketė
mundėsinė. Gjithashtu i lejohet t`i bashkojė akshamin
dhe jacinė nė falje prej hyrjes sė kohės sė akshamit
deri nė fund tė kohės sė jacisė. Ndėrsa namazi i sabahut
nuk bashkohet me ndonjė kohė tjetėr, por falet nė kohėn
e pėrcaktuar.
- Udhėtari ėshtė i liruar nga falja e namazeve sunete.
- Nėse njeriu ėshtė nė udhėtim dhe hyn koha e namazit,
nuk i lejohet qė ta lėrė atė t`i dalė koha, pėr ta falur
kur tė arrijė nė destinacion, por e fal nė kohėn e
pėrcaktuar duke pasur parasysh lehtėsimet (nė numrin e
rekateve dhe nė kohė), tė cilat u pėrmendėn mė lart.
- Nėse udhėtari nuk ka mundėsi qė pėr tė falur namazin
tė ndalojė mjetin e transportit, pėr shembull nėse
udhėton me autobus publik apo me aeroplan dhe se
rrezikohet se do tė kalojė koha e namazit nėse e shtyn
faljen deri nė ndalimin e radhės, atėherė lejohet ta
falė namazin brenda mundėsive, qoftė edhe nėse nuk ka
mundėsi tė ngrihet nė kėmbė ose tė kthehet nga kibla,
etj.
2. Muslimani, nėse ėshtė nė udhėtim dhe ndalon pėr njė
kohė qė tė ndėrrojė aeroplanin apo autobusin ose deri nė
aeroplanin tjetėr i duhet tė presė njė ditė, dy ditė apo
edhe mė shumė, ende llogaritet udhėtar dhe i shkurton
namazet, pėrveē nėse falet me xhemat nė xhami, atėherė
pason imamin dhe i plotėson. Studenti i cili gjendet nė
njė vend tė huaj pėr njė kohė tė caktuar me qėllim tė
studimeve nuk konsiderohet udhėtar, pasi ai pas
udhėtimit pėr atė vend dhe pasi ka arritur nė
destinacionin tė cilin e ka synuar, edhe pse nuk
llogaritet vendas, ai vendoset aty, merr shtėpi me qira
ose vendoset nė konvikt dhe kėshtu ai fillon tė jetojė
nė atė vend dhe nuk ėshtė mė duke udhėtuar. Prandaj ky
person i fal namazet tė plota dhe nė kohėn e pėrcaktuar.
3. Namazin tė cilin nuk e kemi falur nga harresa, e
falim nė atė moment qė na kujtohet pa marrė parasysh
ēfarė kohe ėshtė, pasi Muhamedi, lavdėrimi dhe paqja
qofshin mbi tė, nė njė hadith thotė: Kush fle nė kohėn
e namazit apo e harron atė, le ta falė nė atė moment qė
t`i kujtohet dhe nuk ka ndonjė kompensim (shpagim)
tjetėr vetėm se kėtė. Shėnon Buhariu, Muslimi dhe tė
tjerėt. Pra nė faljen e namazeve farze kaza nuk shikohen
kohėt e ndaluara tė faljes, sikurse momentet e lindjes
sė diellit, kur ėshtė dielli nė zenit apo perėndimi i
diellit. Duke pasur parasysh kėtė, themi se nėse ndodh
qė muslimanit i kujtohet se nuk e ka falur njė namaz dhe
momenti kur iu ka kujtuar ėshtė kohė nė tė cilėn
ndalohen falja e namazeve, siē ėshtė koha e perėndimit
tė diellit, atėherė duhet ta falė atė nė atė kohė. Me
fjalė tė tjera, koha e ndalesės ka tė bėjė me namazet
sunet dhe jo pėr farzet.
4. Namazi tė cilin nuk e kemi falur menjėherė si ka hyrė
koha, por e falim pak brenda kohės sė tij, atėherė falim
edhe sunetet sė bashku me farzin.
5. Tejemumi merret nė rast tė mosekzistimit tė ujit ose
kur kemi ujė, por nuk mund ta pėrdorim atė nga sėmundja
ose pėr ndonjė arsye tjetėr. Gjithashtu duhet ta kemi
parasysh se nė tejemum nuk kalohet nė rast se vetėm nuk
kemi ujė, por duhet tė japim mund nė gjetjen e tij dhe
nėse nė kėtė rast nuk gjejmė, atėherė kalojmė nė tejemum.
P.sh., nėse nė shtėpi nuk kemi ujė (ėshtė ndalur uji),
por te fqinji ka ujė, atėherė nuk lejohet tė marrim
tejemum, por nė kėtė rast duhet tė shkojmė dhe tė marrim
ujin nga fqinji. Pėr mė gjerėsisht nė lidhje me
tejemumin shih:
6. Ajo me ēfarė do tju kėshillonim nė kėtė rast do tė
ishte qė ta kujtoni gjithmonė Allahun e Lartėsuar dhe
t`i mbėshteteni Atij kudo qė tė jeni. Pastaj do t`ju
kėshillonim qė menjėherė si tė udhėtoni atje dhe tė
stabilizoheni, tė kėrkoni komunitetin musliman tė atij
qyteti dhe xhaminė ku ata mblidhen e falin namazin.
Mundohuni tė keni lidhje me muslimanėt e atij vend dhe
tė keni shoqėri sa mė shumė nga ata, pasi kjo do tju
ndihmojė tė jeni mė afėr besimit dhe fesė tuaj.
Nė fund, ju urojmė shėndet dhe rehati nė vendin ku do tė
shkoni dhe suksese nė mėsime! Amin!