Falėnderimet dhe lavdėrimet i
takojnė vetėm Krijuesit tė kėsaj gjithėsie, Atė
e falėnderojmė dhe vetėm prej Tij ndihmė dhe
falje kėrkojmė. Pėrshėndetjet mė tė pėrzemėrta
qofshin mbi tė Dėrguarin e fundit, Muhamedin
alejhi selam, mbi familjen e tij tė ndershme,
mbi shokėt e tij dhe mbi tė gjithė ata qė e
pasuan dhe e pasojnė rrugėn e tij gjer nė ditėn
e Llogarisė.
Tė nderuar vėllezėr besimtarė!
Tė pėrkujtojmė tė mirat dhe bereqetet qė Allahu
i Madhėrishėm ka dhuruar pėr robėrit e Tij. Tė
mirat e Allahut nuk kanė tė numėruar. Allahu
xh.sh. thotė:
Edhe nėse pėrpiqeni ti numėroni
dhuntitė (tė mirat) e Allahut, nuk do tė mund tė
arrini ti pėrcaktoni ato. Me siguri Allahu fal
dhe mėshiron shumė.1
Falėnderimet ndaj Allahut duhet tė jenė tė
njėpasnjėshme, pasi edhe tė mirat qė ka dhuruar
shtohen dita-ditės. Kjo ėshtė mrekullia qė
Allahu xh.sh. ka bėrė pėr krijesat e Tij. Duke
falėnderuar Allahun, pa dyshim se do tė njohim
vlerėn dhe rėndėsinė e ēdo gjėje dhe do tė
luftojmė qė tė veprojmė sa mė shumė vepra dhe
punė tė mira.
Vėllezėr tė respektuar!
Nga dhuratat me tė cilat Allahu na ka begatuar
janė ushqimi dhe pija. Kėto dy elemente janė
shumė tė rėndėsishme pėr jetėn e njeriut,
prandaj duhet tė kemi kujdes se si e fitojmė
kėtė ushqim; a ėshtė i lejuar apo i fituar nė
forma tė ndaluara. Tė bėhemi tė vetėdijshėm se
ushqimi haram dėmton edhe ibadetin, dėmton
ardhmėrinė e familjes, dėmton imazhin e
muslimanit. Tė mendojmė pėr shkaqet dhe arsyet e
ushqimit hallall. Tė mendojmė se si ndihet
njeriu kur ushqehet me ushqime haram, me pije tė
ndaluara, tė mendojmė rreth efekteve tė
konsumimit tė ushqimeve dhe pijeve tė ndaluara (harame).
Le tu hedhim njė shikim argumenteve kuranore qė
kanė tė bėjnė me ushqimin dhe pijet e dedikuara
pėr muslimanėt. Ėshtė me rėndėsi qė, si
muslimanė qė jemi, gjithsesi duhet tė ushqehemi
me ushqime hallall e mos ta humbim veten nė
konsumimin e ushqimeve tė ndaluara. Njėkohėsisht
duhet ti kushtojmė rėndėsi tė veēantė burimit
tė ushqimit; nga vjen, ku prodhohet dhe ajo qė
ėshtė mė me rėndėsi, qė tė mos sjellė dėme nė
shėndetin tonė.
Nė suren En-Nahl, Allahu xh.sh. thotė:
Ju (besimtarė), hani nga tė mirat qė ua dha
Allahu, tė lejuara e tė pastra, jini mirėnjohės
pėr dhuntitė e Allahut, nėse jeni tė sinqertė nė
adhurim vetėm ndaj Tij.2
Muslimani i mirė duhet ti kushtojė rėndėsi asaj
qė konsumon nė jetėn e tij tė pėrditshme,
sidomos kur e dimė se ēdo gjė qė fusim nė
stomakun tonė do tė bėhet pjesė e tij dhe jo
vetėm qė ka efekte nė anėn e tij fizike, por
edhe nė atė shpirtėrore. Profeti Muhamed a.s.
thotė:
"Kush ushqehet 40 ditė me ushqim
hallall, Allahu e ndriēon zemrėn e tij me dritė
dhe e bėn atė burim tė urtėsisė si nė mendim
ashtu edhe nė vepra."
Kur ushqehemi me gjėra tė lejuara (hallall) dhe
tė mira, me kėtė muslimani ka treguar falėnderim
ndaj Allahut xh.sh. pėr tė mirat qė ka dhuruar.
Zgjedhja e ushqimit tė lejuar ndihmon nė
ngritjen e sjelljeve tė mira. Ushqimi hallall e
pastron zemrėn, e ndriēon atė dhe e aftėson pėr
pranimin e tė mirave.
Tė marrim shembull mėnyrėn se si Pejgamberi
alejhi selam kryente therjen e kurbanit. Jemi tė
obliguar qė njė gjė tė tillė ta praktikojmė
gjatė therjes edhe nė ditėt tona dhe tė bėhemi
sa mė tė mėshirshėm ndaj kafshės qė duhet
therur. Duhet tė kemi nė konsideratė se me
kafshėt nuk duhet abuzuar e as nuk duhet tė
lėndohen. Mėnyra e drejtė gjatė therjes ėshtė qė
ti therim nė mėnyrė tė pastėr, nė qafėn e tyre,
duke pėrdorur thikė tė mprehtė. Kjo ėshtė mėnyra
e therjes, e cila bėn qė kafsha tė mos e ndiejė
aq shumė dhimbjen.
Duhet ta dimė se pas ēdo urdhri tė cekur nė
Kuran fshihen arsyet dhe urtėsitė, prandaj mos
tė habitemi kur shohim ndalesat nė Kuran, pėr
arsye se Krijuesi ynė e ka ditur se ēfarė ėshtė
e dobishme dhe e dėmshme pėr krijesat e Tij.
Ushqimet dhe pijet tė cilat janė tė ndaluara pėr
ne posedojnė edhe arsyet e veta, pasi Allahu
xh.sh. ka dashur tė na mbrojė nga papastėrtitė
dhe sėmundjet e panumėrta qė kanė kapluar botėn.
Pėr kėtė do tė sjellim rastin e zbuluar kohėve
tė fundit, se mishi i cili nuk ėshtė therur
sipas normave islame ėshtė ndyrė me gjakun e
mbetur nė barkun e kafshės. Pėr shumė besimtarė
profesioni i therjes sė kafshėve, apo thėnė mė
mirė i kasapit kuptohet si njė profesion jo me
vlerė, mirėpo duhet tė kemi frikė Zotin. Nė
shikim tė parė duket shumė i thjeshtė, mirėpo
mosnjohja e therjes sipas normave islame me tė
vėrtetė sjell dėme tė shumta nė shėndetin dhe
fenė e muslimanit. Nėse nuk i therim kafshėt nė
venat e qafės sė tyre, kjo gjė do tė shkaktojė
mosdaljen dhe mosshpėrthimin e gjakut nga trupi
dhe nėse gjaku nuk del nga trupi i kafshės,
mishi i tillė do tė ndyhet dhe do tė rrezikojė
jetėn e konsumuesit, prandaj duhet ti kushtojmė
rėndėsi ushqimit se ku e blejmė, tė pyesim
shitėsin dhe tė interesohemi pėr arsye se me
kėtė ushqim ushqehemi ne, familja dhe fėmijėt
tanė. Ėshtė vėrtetuar se edhe pijet alkoolike e
rrezikojnė jetėn e njeriut dhe nuk ka dyshim se
moszbatimi i normave islame ēon nė dekadencė dhe
degjenerim. Pijet e tilla dėmtojnė mendjen e
njeriut, shkaktojnė sėmundje trupore, siē ėshtė
shtypja e gjakut dhe sėmundje tė tjera
shoqėrore. Mos tė harrojmė se personi i dehur
ėshtė i dėmshėm pėr tė gjithė: pėr gruan,
familjen, rrethin, etj. Si rrjedhim, tė dashur
besimtarė, kur Allahu xh.sh. na ndalon nga
pėrdorimi dhe konsumimi i ushqimeve dhe pijeve
tė ndaluara, kjo nuk do tė thotė se na kufizon
nga kėnaqėsitė e ushqimit dhe pijes, por nė fakt
me kėtė na mbron nga efektet e dėmshme tė
ushqimeve tė ndaluara.
Tė nderuar vėllezėr!
Ėshtė me rėndėsi pėr ne qė tė interesohemi rreth
ushqimit dhe pijeve. Nėse dėshirojmė tė jemi
bashkėsi islame e shėndoshė shpirtėrisht dhe
fizikisht, atėherė nga ne kėrkohet qė tė punohet
mė shumė nė kėtė drejtim. Shpeshherė ndodh qė
ti kushtojmė rėndėsi tė madhe ushqimeve tė
lejuara dhe neglizhojmė sė menduari nėse ėshtė i
mirė apo i keq pėr ne. Allahu xh.sh. thotė:
Tė pyesin ty (Muhammed), se ēka
u ėshtė lejuar atyre? Thuaju: U janė lejuar tė
gjitha ushqimet e mira...
Nga ajeti i mėsipėrm kuptojmė se
Allahu xh.sh. jo vetėm qė na ka urdhėruar tė
hamė ushqime tė lejuara, por nė tė njėjtėn kohė
ato duhet tė jenė edhe tė dobishme pėr
shėndetin. Fjala vjen, ushqimet qė pėrmbajnė
yndyra apo ushqimet me pėrmbajtje tė shumtė tė
sheqerit dhe kripės shkaktojnė sėmundje si
infarkti, sėmundja e sheqerit, problemet e
veshkave e shumė e shumė tė tjera.
Besimtarė tė respektuar, tė mos harrojmė se
trupi ynė ėshtė amanet nga i madhi Allah xh.sh.,
prandaj Allahu na e ka besuar kėtė amanet dhe do
tė kujdesemi pėr tė nė tė gjitha mėnyrat. Allahu
xh.sh. thotė:
Dhe jepni nė rrugė tė Allahut e
mos e hidhni veten nė rrezik dhe bėni mirė, se
me tė vėrtetė Allahu i do bamirėsit.3
Duhet tė bėhemi muslimanė tė menēur, tė dimė se
si tė zgjedhim nga ushqimet dhe pijet e lejuara,
tė cilat nė tė njėjtėn kohė janė tė dobishme pėr
shėndetin. Pėr tė arritur sukses nė kėtė
drejtim, siē e cekėm edhe mė lart, nuk ia vlen
vetėm tė themi se ushqimi duhet tė jetė hallall,
por i duhet kushtuar rėndėsi edhe pėrmbajtjes sė
ushqimit, qė tė mos sjellė dėme nė shėndetin
tonė, pėrndryshe nuk jemi kujdesur si duhet ndaj
trupit dhe shėndetit qė Allahu na ka begatuar.
Feja islame me tė vėrtetė i rregullon tė gjitha
sferat e jetės sė njeriut; ato tė jashtme dhe tė
brendshme. Islami nė mėnyrė tė prerė ka
pėrcaktuar ligjet dhe normat pa tė cilat njeriu
nuk mund tė ketė jetė tė rehatshme. Prandaj, le
tu kthehemi fjalėve tė Allahut, ligjeve tė Tij,
tė mos mendojmė se nga ushqimet e ndaluara do tė
ketė dobi, pėr arsye se dėmet janė mė tė mėdha
dhe fatale.
E lusim Allahun xh.sh. qė ēdo kafshatė buke qė
fusim nė gojė, tė jetė e lejuar (hallall) dhe e
lusim tė Gjithėmėshirshmin qė muslimanėt nė
pėrgjithėsi dhe ata shqiptarė nė veēanti ti
japin fund konsumimit tė pijeve tė ndaluara,
shitblerjes sė tyre dhe tė ushqehen vetėm me
ushqime tė lejuara!
Nė fund, kėrkojmė nga Krijuesi qė tė na
shpėrblejė pėr tė mirat dhe veprat tona, tė na e
pranojė agjėrimin tonė, tė na i falė gjynahet,
dhe tė na vdesė si muslimanė. Amin!