Në temën e mëparshme është diskutuar çështja e arritjes së shpërblimit të leximit të Kuranit të vdekurve dhe kuptuam se është një çështje në të cilën ka mospajtim.

Ata të cilët kanë thënë se kjo nuk është e saktë, do të thotë se shpërblimi i dhuruar nuk i arrin të vdekurit. Është mjaftë e kuptueshme se këta dijetarë ta kenë ndaluar që ndokush të lexoj Kuran për të vdekur me pagesë. Pasi, derisa kjo nuk lejohet pa para (vullnetarisht), atëherë është më primare që kjo të jetë e ndaluar të bëhet me para.

Por, atë që duhet të kuptojmë, gjithashtu, është edhe ajo se ata të cilët kanë thënë se dhurimi i shpërblimit i arrin të vdekurit, edhe ata kanë ndaluar që  të huazohet lexues me para për t`i lexuar të vdekurit. Kjo çështje tek ata kthehet në atë se, nuk perceptohet kjo vetëm me arritjen e shpërblimit të vdekurit, respektivisht  me mos arritjen e tij. Me fjalë të tjera nuk do të thotë se nëse lejohet dhurimi i shpërblimit, lejohet edhe huazimi i lexuesit me para. Ky dallim është më se i domosdoshëm të bëhet, pasi realisht janë edhe dy çështje të ndryshme. 

Qëndrimi i pothuajse të gjithë dijetarëve të cilën thonë se shpërblimi i leximit të Kuranit u arrin të vdekurve janë të mendimit se nuk është i saktë leximi i Kuranit me para, gjegjësisht që të merret me qira (me pagesë) lexues që të lexoj, pastaj atë shpërblim t`ia dhuroj të vdekurve, ashtu si e bënë ai që e lexon vullnetarisht (pa pagesë).

Kurse ata pak dijetarë që lejojnë leximin me para të vdekurve, shumë prej tyre nuk e thonë këtë duke pasur pikënisje se të vdekurit i arrin shpërblimi i leximit që i dhurohet nga lexuesi, por ata e kanë për qëllim që të vdekurit i bënë dobi vetë leximi sikurse të sëmurit kur t`i këndojmë Kuran gjatë rukjes. Pra këto dy çështje janë të ndara në mes vete. Prandaj edhe shumë nga ata (që lejojnë leximin me para) kushtëzojnë që ky lloj i leximit të bëhet në prezencën e trupit të vdekur qoftë i shtrirë apo në varr, pastaj që leximi të bëhet në prezencën e personit që e bën pagesën dhe që në fund të leximit të pasohet lutja për të vdekurin[1].

Karafi, një nga dijetarët e medhhebi Maliki thotë: "Ajo që vlen të thuhet në këtë rast është se nuk ekziston mospajtim se atyre u arrin bekimi (bereqeti) i Kuranit, e jo shpërblimi i saj"[2].

Gjithashtu, ata për këtë edhe kur sjellin argumentet e lejimit të leximit të Kuranit për të vdekur, i sjellin ato argumentet që lejojnë marrjen e parasë për leximin e Kuranit gjatë rukjes (shërimit me të sëmurit me lexim të Kuranit). 

Sido që të jetë, mendimi se lejohet leximi i Kuranit me para për të vdekur është jo i saktë dhe në kundërshtim me bazat esenciale në të cilat ndërtohet kjo fe. Dhe pa marrë parasysh se kush mund të jetë thënës i këtij qëndrimi, (edhe pse është një numër mjaft i vogël dhe ata këtë e kanë bërë me kushtëzime të shumta) është e papranuar. Adhurimet (ibadetet) që kryhen vetëm për hir të Allahut dhe në të cilat adhurime kërkohet kulminacioni i sinqeritetit, siç është leximi i Kuranit, në këtë assesi nuk lejohet përfitimi material.

Allahu i Lartësuar thotë:

“وما امروا الا ليعبدوا الله مخلصين له الدين حنفاء ويقيموا الصلاة ويؤتوا الزكاة وذلك دين القيمة”

"E duke qenë se ata nuk ishin të urdhëruar me tjetër, përveç që ta adhuronin Allahun me një adhurim të sinqertë ndaj Tij..."[3]

Gjithashtu thotë:

“ولا تشتروا باياتي ثمنا قليلا واياي فاتقون”

"Dhe mos i shitni ajetet e Mia (Kuranin) me një vlerë të paktë"[4].              

Prandaj në këtë çështje duhet të jemi rigoroz dhe të mundohemi ta ndërkrejmë atë që është e përhapur te muslimanët e thjeshtë, posaçërisht ata të cilët nuk dinë të lexojnë vetë, mendojnë se është e kërkuar nga ata fetarisht të paguajnë lexues që do tu lexojnë të vdekurve të tyre. Me një informim të saktë dhe ofrimin e mënyrave të sakta me të cilat ata do të mund t`u dedikojnë të vdekurve të tyre shpërblime, si lutja për ta, pastaj sadakaja me forma të ndryshme të saj, etj., e ngremë vetëdijen tek ata në lënien e veprimeve që janë të përhapura tani.

Alaudin Abazi

16.02.2007