Hytbe

Shkencore
Urtėsi

Ėndėrrat

Ligjėrata

Ilahi

Interesante

Faqja kryesore

Kuran

Hadith
Akide

Fikh

Tefsir

Tema

Pyetje

 

www.albislam.com
 
www.fjalaebukur.com
 
www.ankebut.com
 
www.krenaria.com
 
www.dritaebesimit.com
 
www.audionur.com
 

 
 
 
 
 
 
 
 

Mirėsitė e teuhidit uluhije

Teuhidi (njėsimi) i Allahut dhe veēimi i Tij nė adhurim ėshtė nga mirėsitė mė tė mėdha, po ashtu, dobitė dhe frytet e tij nuk kanė tė numėruar. Dobitė e teuhidit bartin nė vetvete mirėsitė e kėsaj bote dhe botės tjetėr. Nga mirėsitė dhe dobitė e kėtij lloj teuhidi mund tė pėrmendim:

1. Ai ėshtė mirėsia mė e madhe qė i ka dhuruar Allahu njeriut, kėshtu qė i ka udhėzuar ata drejtė tij. Allahu thotė nė suren Nahl, sure e cila quhet edhe si surja e mirėsive: " Ai dėrgon melaiket me frymėzimin e urdhėrit tė Tij kujtdo nga robėrit e Tij qė Ai dėshiron (duke u thėnė): "Kėshilloje njerėzimin se nuk ka tė adhuruar tjetėr me meritė veē Meje. Pra mė kini frikė Mua." Nahl, 2.

2. Shkaku i krijimit tė xhindėve dhe njerėzve ėshtė pėrmbushja e kėtij lloj teuhidi. Allahu thotė: "Unė nuk i krijova xhindėt dhe njerėzit pėr tjetėr, pėrveē qė tė mė adhurojnė." Dharijat, 56.

3. Pėr plotėsimin e kėtij teuhidi ka zbritur Allahu librat, prej tyre Kuranin. Allahu thotė: "Elif, Lam, Ra. (Ky ėshtė) Libėr, ajetet e tė cilit janė radhitur (nė mėnyrė tė pėrsosur, njėkohėsisht) edhe shkoqitur nga i Dijshmi i tė gjitha ēėshtjeve nė hollėsi. Qė tė mos adhuroni tjetėr pėrveē Allahut. Unė jam (dėrguar) nga Ai qortues e pėrgėzues pėr ju." Hud, 1-2.

4. Plotėsimi i kėtij teuhidi ėshtė nga shkaqet mė tė mėdha pėr largimin e fatkeqėsive, nė kėtė botė dhe nė botėn tjetėr, po ashtu, ai ėshtė pengues i dėnimit, sikurse ėshtė shpalosur qartė njė gjė e tillė nė historinė e profetit Junus (alejhi selam).

 5. Prezenca e  i kėtij teuhidi te njeriu bėn qė ai edhe nėse futet nė xhehenem (zjarr) tė mos jetė nė tė pėrgjithmonė, edhe nėse gjendet nė zemrėn e tij besim sa fara e sinapit (hardellit). [1]

Nė hadithin qė trasmeton Muslimi, hadithin e shefatit, Allahu do t’i thotė engjėjve: "...Nxirrni prej zjarrit  tė gjithė ata qė kanė nė zemrat e tyre besim, qoftė edhe sa fara e sinapit (hardellit).”

Pra, nė kėtė hadith bėhet fjalė pėr ata qė e kanė njėsuar Allahun, sepse idhujtarėt nuk hyjnė nė xhenet.

6. Ky teuhid nėse plotėsohet nė zemrėn e dikujt bėn qė ai tė mos hyjė nė zjarr, sikurse ėshtė trasmetuar nė dy librat e saktė se profeti (salallahu alejhi ue selam) ka thėnė: "Allahu e ka bėrė harram zjarrin pėr atė i cili thotė La ilahe il Allah dhe kėrkon me tė kėnaqėsinė e Allahut."

7. Pėr ata tė cilėt i pėrmbahen kėtij lloj teuhidi arrihet udhėzim  dhe qetėsi e plotė nė dynja dhe nė ahiret. Allahu thotė: "Ata qė besuan dhe besimin e tyre nuk e ngatėrruan me besim tė kotė, atyre u takon tė jenė tė sigurtė dhe ata janė nė rrugė tė drejtė.". En'am, 82.

8. Pėrmbushja e kėtij teuhidi ėshtė nga shkaqet mė tė mėdha pėr arritjen e kėnaqėsisė sė Allahut dhe shpėrblimin nga Ai.

9. Njeriu qė do tė jetė mė i gėzuar me ndėrmjetėsimin ( shefatin) e profetit (salallahu alejhi ue selam), ėshtė ai i cili ka thėnė La ilahe il Allah duke qėnė i sinqertė nė zemrėn e tij.

10. Pranimi i tė gjitha veprave tė jashtme apo tė brendėshme qofshin, janė tė lidhura ngushtė me kėtė lloj teuhidi. Sa mė shumė forcohet teuhidi dhe sinqeriteti aq mė shumė plotėsohen edhe kėto vepra.

11. Ai i cili ėshtė i sinqertė nė teuhidin dhe imanin e tij, i lehtėsohet kryerja e punėve tė mira, si pasojė e shpėrblimit dhe kėnaqėsisė sė Allahut qė ai pret, po ashtu, bėhet e lehtė pėr tė lėnia e tė kėqiave qė ia dėshiron vetja, si shkak i frikės qė ka ai prej zemėrimit dhe dėnimit tė rreptė tė Allahut.

12. Teuhidi, nėse plotėsohet nė zemėr, atėhere Allahu e bėn tė dashur pėr tė besimin dhe ia zbukuron atė nė zemrėn e tij, si dhe ia bėn tė urryer kufrin, fiskun ( prishje, lajthitjen) dhe kundėrshtimin dhe e bėn atė nga tė udhėzuarit.

13. Teuhidi ėshtė shkak pėr lehtėsimin e vėshtirėsive tė robit, si dhe i pakėson atij  dhimbjet.

Kėshtu qė, nėse plotėsohet teuhidi dhe besimi tek njeriu,  atėhere ai i pėrballon vėshtirėsitė dhe mundimet i qetė dhe pa probleme, si dhe ėshtė i kėnaqur me caktimin e Allahut.

14. Teuhidi e liron njeriun nga robėrimi i krijesave dhe lidhja e tyre, po ashtu, bėn qė ai tė mos i frikėsohet atyre, tė mos shpresojė tek ata dhe tė mos punojė pėr hirė tė tyre.

Vėrtet, kjo ėshtė krenaria e vėrtetė dhe nderi mė i madh, kėshtu qė, me kėtė je adhurues vetėm i Allahut,nuk i frikėsohesh tjetėr  veē Tij, nuk dorėzohesh dhe nuk mbėshtetesh vetėm se tek Ai. Nėse kjo realizohet, sigurisht qė, ėshtė  vėrtetuar suksesi dhe shpėtimi yt.

15. Nga mirėsitė mė tė mėdha tė teuhidit, mirėsi e cila ėshtė e lidhur vetėm se me tė, ėshtė se nėse teuhidi plotėsohet nė zemra me njė plotėsim tė vėrtetė dhe me njė sinqeritet tė plotė, atėhere punėt tė cilat janė tė  vogla kthehen tė mėdha, si dhe shtohet shpėrblimi pėr vepruesin e tyre nė mėnyrė tė pa kufizueshme, si dhe bėn qė robi tė jetė i pėrpiktė nė thėnie dhe nė vepra dhe ia rregullon atij gjendjen. Allahu i Madhėruar thotė: "Kush kryen vepėr tė mirė, qoftė mashkull ose femėr, e duke qenė besimtar, Ne do t'i dhurojmė atij njė jetė tė mirė (nė kėtė botė), e (nė botėn tjetėr) do t'u japim shpėrblimin mė tė mirė pėr  veprat e tyre."  Nahl, 97.

16.  Allahu i ka premtuar atyre tė cilėt e vėrtetojnė teuhidin me mėkėmbje dhe fitore, krenari dhe nderim, po ashtu, e ka lehtėsuar pėr ta udhėzimin dhe ua ka bėrė ēdo gjė tė lehtė. Allahu thotė: "E tashmė fjala (premtimi) ynė u ėshtė dhėnė mė parė robėrve tanė tė dėrguar. Se ata, pa dyshim do tė jenė tė ndihmuar dhe se ushtria jonė do tė jenė ata ngadhėnjyesit." Saf, 171-173.

Muauije trasmeton se e ka dėgjuar profetin (salallahu alejhi ue selam)tė thotė: "Do tė vazhdoj njė grup njerėzish nga ymeti im tė kapur pas tė vėrtetės, nuk do t’i dėmtojė ata kundėrshtimi dhe pėrēmimi qė i bėjnė njerėzit, derisa tė vijė urdhėri i Alahut."[2] 

17. Allahu largon prej njėhsuesve tė kėqiat e kėsaj bote dhe botės tjetėr, dhe i bėn ata tė jenė tė qetė dhe tė sigurtė.

Argumentet pėr mirėsinė e teuhidit nė Kuran dhe Sunet nuk kanė tė mbaruara, megjithatė, kush e plotėson teuhidin sigurisht qė ka pėr tė arritur kėto qė thamė, apo edhe mė shumė se kaq.

Muhamed bin Ibrahim el Hamd

Pėrkteu: Bledar Haxhiu

13.02.2006


[1]  Sinap ( hardell ) bimė barishtore njėvjeēare me kėrcell tė gjatė, me gjethe tė mėdha trekėndėshe me lule tė verdha nė majė qė bėn fara tė vogla e tė ndritshme e me shije tė athėt.

Shiko fjalorin e gjuhės sė sotme Shqipe  f. 1754. Botimi i vjetėr.

[2]   Buhariu 3442;  Muslimi 1921; Tirmidhiu 2229; Ibėn Maxha 9.  

 
                                         www.klubikulturor.com