E
drejta mė themelore qė duhet tė pėrmbushė njeriu ėshtė e
drejta e Krijuesit, tė Dashurit, Kujdestarit tė tij,
Allahut tė Plotfuqishėm, i Cili ka mė shumė tė drejta se
tė gjithė. Allahu ėshtė Mbret i ēdo gjėje, i
Gjithėfuqishmi, i Drejti, i Vetmi qė nuk ka as grua as
djem, ekziston nga asgjėja dhe ėshtė Ai qė e kthen
krijimin e Tij nė tokė duke e bėrė pėrsėri dhe. Ėshtė Ai
qė i meriton tė gjitha falėnderimet qė kur njeriu ėshtė
vetėm njė fetus nė mitrėn e nėnės sė tij, ku askush nuk
ėshtė i aftė ta ushqejė pėrveē Atij.
Nė
mitėr Allahu krijoi tri shtresa errėsire pėr rehati,
mbrojtje dhe izolim tė duhur. Mė vonė ėshtė Ai i Cili e
pajis nėnėn tuaj me qumėsht tė ngrohtė nga gjoksi i saj
pėr t’ju dhėnė juve ushqimin mė tė pėrshtatshėm gjatė
gjithė kohės, nė lidhje me moshėn tuaj. E pra, ėshtė
Allahu Ai qė ju aftėson tė thithni qumėshtin nga gjiri i
nėnės suaj.
Pėr mė tepėr, ėshtė Allahu Ai qė vendosi dashuri,
kujdesje, dhembshuri nė zemrat e prindėrve tuaj qė t’i
mbushi tė gjitha fazat e hershme tė jetės suaj, kur ju
keni nevojė pėr kujdesje, strehim, rehati, dhe shumė
gjėra tė tjera. Ai ju ka furnizuar me inteligjencė tė
natyrshme, me aftėsi mendore, ndjenja, energji, forcė,
qė tė kujdeseni pėr veten dhe tė tjerėt, duke treguar
kėshtu aftėsinė dhe mirėsinė e Allahut mbi ju. Allahu
thotė nė Kuranin e Lavdishėm: “Dhe Allahu ju ka
nxjerrė nga mitra e nėnave tuaja duke mos ditur asgjė.
Ai ju dha edhe dėgjimin, shikimin dhe zemrėn, qė tė mund
tė falėnderoni (Allahun).” Nahl, 78.
Nė
qoftė se ndokush do t’ju jepte njė pjesė nga ato qė ju
ka dhėnė Allahu, ju do ta respektonit dhe do tė kishit
nė konsideratė ēdo gjė qė do t’ju kėrkonte. A nuk ėshtė
e jashtėzakonshme qė dikush t’i kundėrvihet Zotit,
Krijuesit, tė Dashurit, me mohim tė hapur ndaj urdhrave,
rregullave, mėsimeve, tė cilat janė pėr pėrfitimin dhe
tė mirėn e vetė njeriut e jo tė Zotit? Nė fakt, ēdo e
mirė qė i vjen njeriut ėshtė nga Allahu dhe ēdo e keqe e
kryer nga njeriu ėshtė si rezultat i mosrespektimit tė
njeriut ndaj urdhrave dhe mėshirės sė Allahut tė
Plotfuqishėm. Allahu thotė nė Kuran: “Dhe ju nuk keni
ndonjė tė mirė qė tė mos jetė nga Allahu. E pėr mė
tepėr, kur ju bie ndonjė fatkeqėsi, ju qani tek Allahu
me ngashėrim.”
Nė
tė vėrtetė, kjo e drejtė qė kėrkon Allahu ndaj robit
ėshtė shumė e lehtė pėr t’u zbatuar, e thjeshtė pėr t’u
respektuar, e qartė pėr t’u kuptuar dhe praktike pėr t’u
zbatuar, pėr ata qė Allahu ua ka bėrė kėshtu. Thelbi i
kėsaj ēėshtje ėshtė se Allahu i Plotfuqishėm nuk e ka
bėrė kėtė tė drejtė tė vėshtirė pėr t’u arritur, tė
pamundur pėr t’u zbatuar apo pėr ta kuptuar. Allahu
thotė nė Kuranin Famėlartė:
“Dhe pėrpiquni fort pėr Ēėshtjen e Allahut siē duhet
luftuar ( me pėrkushtim, ēiltėrsi dhe me tė gjitha
pėrpjekjet tuaja, me qėllim qė Emri i Tij tė jetė mbi
gjithēka). Ai ju ka zgjedhur ju (pėr tė pėrhapur
Mesazhin e Tij tė Islamit nė mbarė njerėzimin, duke i
ftuar ata nė Fenė e Tij, nė Islam) dhe nuk ka vėnė mbi
ju ndonjė mundim nė fe; ėshtė feja e babait tuaj
Ibrahimit (feja e tij, e adhurimit vetėm tė Allahut).
Ėshtė Ai Allahu qė ju ka emėruar ju muslimanė edhe mė
parė (ata qė ishin nė fenė e Tij, nė Islam, si Ibrahimi
e ndjekėsit e rrugės sė tij), edhe nė kėtė Kuran, me
qėllim qė i Dėrguari Muhamed (alejhi selam) tė mund tė
jetė dėshmues mbi ju dhe ju tė jeni dėshmues mbi
njerėzimin. Kėshtu pra, kryejeni faljen (e rregullt e tė
pėrcaktuar siē duhet), jepni zekatin dhe mbėshtetuni
fort tek Allahu (kini besim Tek Ai, mbani shpresat tek
Ai pėr ēdo gjė. Ai ėshtė Meula ( Zoti, Mbrojtėsi,
Mbėshtetėsi), por sa Zotėrues e Mbrojtės i Shkėlqyer dhe
Ndihmues i Pėrsosur!”
Kjo e drejtė e Allahut ėshtė njė besim ideal dhe i
vėrtetė, nė tė drejtėn dhe tė mirėn. Kjo e drejtė
rezulton nė njė cilėsi tė frytshme dhe tė shkėlqyer e nė
vepra tė mira. Pesė namazet e ditės pėr muslimanin janė
njė zbatim i thjeshtė i kėsaj tė drejte tė Allahut.
Megjithatė kjo ėshtė pėr tė mirėn e robit. Ata do tė
shlyejnė gjynahet e vogla e bėra gjatė ditės, do tė
shtojnė shpėrblimin pėr vepra tė mira, pėrmirėsojnė
moralin, praktikimet dhe devijimet e zemrės, duke
pėrmirėsuar njėkohėsisht dhe durimin, mbrojtjen,
pėrqendrimin, dedikimin, vendosmėrinė, devotshmėrinė,
angazhimin, prodhimin dhe pėrsosmėrinė. Kjo kėrkohet nga
tė gjithė dhe ėshtė nė pėrputhje me tė gjitha aftėsitė e
njeriut, siē thotė Allahu nė Kuran: “Kini pra frikė
Allahun dhe pėrmbushni detyrimin e Tij sa tė mundeni…”
Tegabun, 16.
Profeti (alejhi selam) i tha njė burri qė quhej Imran
ibn Husein, i cili nė atė kohė ishte i sėmurė:
“Kryeje faljen e detyrueshme nė kėmbė,
por nėse s’mundesh kryeje ulur e nėse s’mundesh, kryeje
kur je shtrirė.”
Si
rezultat i besimit nė Allah dhe nė Islam duhet tė
paguajė zekatin. Kjo ėshtė njė pėrqindje e vogėl e
pasurisė bazė qė i jepet njė njeriu tė varfėr dhe nė
nevojė. Allahu nuk pėrfiton nga kjo. Nga zekati pėrfiton
i varfri, por kjo duke mos dėmtuar tė pasurin qė e jep
kėtė.
Si
besimtar i bindur musliman, secili duhet tė agjėrojė
muajin Ramazan, muajin e nėntė tė kalendarit hėnor ēdo
vit. Nėse ndokush nuk ėshtė nė gjendje ta kryej kėtė pėr
arsye logjike, mund ta kryej nė kohė tė tjera tė vitit
ose tė paguaj njė shumė pėr moskryerjen e tij, siē thotė
Allahu nė Kuran: “Nėse ndokush ėshtė i sėmurė ose nė
udhėtim, i njėjti numėr i ditėve tė cilat ai nuk i
agjėroi nė kohėn e tyre, duhet tė plotėsohet nė ditėt e
tjera.” Bekare, 185.
Gjithashtu, si rezultat i zbatimit dhe praktikimit tė
kėsaj tė drejte tė Allahut, besimtari musliman duhet tė
kryej haxhin nė vendin e shenjtė tė Qabes, nė Mekė, tė
paktėn njė herė nė jetė, pėr ata qė mund t’i pėrgjigjen
nga ana financiare dhe qė janė tė aftė fizikisht.
Tė
gjitha veprimet e tjera qė Islami i kėrkon njeriut janė
kur ėshtė nevoja, pėr shembull: xhihadi pėr ēėshtjen e
Allahut, duke mbrojtur njerėzit nė rast padrejtėsie.
I
dashur njeri!
Shqyrtoji kėto tė drejta tė Allahut tė Plotfuqishėm.
Ėshtė e lehtė t’i pėrmbushėsh ato. Ėshtė kaq madhėshtore
nė shpėrblim dhe nė vlerė pėr ata qė i kryejnė ēfarė
kėrkohet. Praktikuesit e kėsaj tė drejte do tė jetojnė
tė lumtur nė kėtė botė dhe nė tjetrėn, tė mbrojtur nga
zjarri i xhehenemit dhe do tė shpėrblehen me qėndrim tė
pėrhershėm nė xhenet. Allahu nė Kuran thotė:
“Gjithsecili do ta shijojė vdekjen dhe vetėm nė Ditėn e
Ringjalljes do t’ju paguhet shpėrblimi juaj. Dhe kushdo
qė do tė largohet prej zjarrit dhe do tė futet nė
xhenet, vėrtet ai ka fituar. Jeta e kėsaj bote ėshtė
vetėm njė kėnaqėsi mashtruese.” Ali Imran, 185.